Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης, η σπουδαία και αγαπημένη Μαρίζα Κωχ, με τρυφερότητα, χιούμορ και κατασταλαγμένη σοφία, αφηγείται τα παιδικά της χρόνια στη Σαντορίνη σε ένα βιβλίο γεμάτο ιστορίες, αγάπη και Ελλάδα, ζωντανεύοντας παράλληλα μια ολόκληρη εποχή, τη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο, αποτίνοντας φόρο τιμής στα βιώματα που τη διαμόρφωσαν ως άνθρωπο, ως μουσικοπαιδαγωγό και ως ερμηνεύτρια.
Με αφορμή το αυτοβιογραφικό της βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ η Μαρίζα Κωχ θα επισκεφθεί την πόλη μας.

Τη Δευτέρα, 8 Οκτωβρίου 2018, στις 7 μ.μ., στο Δημοτικό Ωδείο (Βεργίνας 220)
Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο συγγραφέας Βασίλης Τσιαμπούσης,
η Δρ Κατερίνα Σαραφίδου, Σχ. Σύμβουλος Π.Α., και ο Ξάνθος Ξανθόπουλος, Σχ. Σύμβουλος Δ.Ε.-ιατρός.
Τη βραδιά θα κλείσει η Μαρίζα Κωχ με τη μουσική συνοδεία του καθηγητή Ηρακλή Σιδέρη (πιάνο) και της μαθήτριας του Μουσικού Σχολείου Έφης Σταματιάδου (κρουστά).
Με τη συνεργασία του βιβλιοπωλείου ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ

«Το αφήγημά μου αυτό το έγραψα ως απάντηση της αγάπης που δέχτηκα στα πενήντα χρόνια που τραγουδώ και σας το προσφέρω αντίδωρο. Με την ευχή όλα τα παιδιά του πολέμου, του κάθε πολέμου, να γευτούν την αγάπη και τη γιατρειά όπως εγώ».
Μ.Κ.
Η έκδοση συμπληρώνεται από φωτογραφικό υλικό και από δύο τραγούδια για τη Σαντορίνη: το παραδοσιακό Το άστρο της αυγής, σε ερμηνεία της Μαρίζας Κωχ (το οποίο μπορείτε να ακούσετε μέσω του QR code που υπάρχει στο εξώφυλλο), και το καινούργιο δικό της τραγούδι Απέναντι στο ηφαίστειο.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ
Η Μαρίζα Κωχ είναι μία από τις πιο καταξιωμένες Ελληνίδες τραγουδίστριες. Στα 50 χρόνια της σταδιοδρομίας της, έχει επανειλημμένα περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα, ενώ έχει ταξιδέψει στον κόσμο, τραγουδώντας σε μερικά από τα μεγαλύτερα θέατρα, συχνά ως πρέσβειρα της ελληνικής μουσικής.
Έχει ηχογραφήσει 23 δίσκους με παραδοσιακά τραγούδια και δικές της συνθέσεις πάνω στην ποίηση της Σαπφώς, της Κικής Δημουλά και επίσης του Κώστα Βάρναλη, του Γιώργου Σαραντάρη και του Νίκου Καββαδία, καθώς και κύκλο παραδοσιακών τραγουδιών και παιχνιδοτράγουδα για παιδιά.
Το 1996 δημιούργησε το «Κέντρο Βιωματικής Μουσικής Κίνησης και Λόγου: Μαρίζα Κωχ» και την «Παιδική χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού» στο Ωδείο Αθηνών. Έχει εκδώσει τρία βιβλία για παιδιά: Η γοργόνα ταξιδεύει το μικρό Αλέξανδρο, Με τη Μαρίζα τραγουδώ, ελληνικά μαθαίνω, Το πάπλωμα με τα χρυσά κουδούνια, κι έχει ανεβάσει μουσικοθεατρικές παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Το έργο της ως πρωτότυπη μουσική εργασία για παιδιά βρίσκεται πλέον στη διδακτέα ύλη του εκπαιδευτικού προγράμματος του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Έχει τιμηθεί: για το μουσικοπαιδαγωγικό της έργο από την UNESCO, ως Ελληνίδα Δημιουργός από το Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης, από το Πανεπιστήμιο Πάτρας και από την Ένωση Ελλήνων Μουσικών για την Εκπαίδευση, όπως επίσης και από πολλούς Πολιτιστικούς Συλλόγους. Είναι επίτιμο μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση και επίτιμο μέλος της Θηραϊκής Εταιρείας Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ διετέλεσε και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής των Μουσικών Σχολείων στην Ελλάδα.

Σε συνέντευξή της στο Κ της Καθημερινής και την Τασούλα Επτακοίλη εξηγεί πώς ξεκίνησε να γράφει και γιατί επέλεξε την παρούσα χρονική στιγμή για να πει την ιστορία της:
«Πάντα στη ζωή μου με οδηγούσε ο πόνος, όχι με την έννοια της άνευ όρων παράδοσης, όχι ως αδιέξοδο, αλλά ως μονοπάτι που κάπου με έβγαζε κάθε φορά. Έτσι και τώρα, βαθύς πόνος για όσα ζούμε κάθε μέρα με ώθησε να βγάλω αυτό το βιβλίο. Για να ευαισθητοποιηθούν οι άνθρωποι απέναντι στην προσφυγιά, στα βάσανα των συνανθρώπων μας που βιώνουν το “δύο πατρίδες έχω και καμία δεν με θέλει” - όπως εγώ […] Πριν από λίγα χρόνια, πέρασα μια περιπέτεια υγείας: έπαθα έμφραγμα. Στην περίοδο ανάρρωσης και με ερέθισμα όσα τραγικά συμβαίνουν στο Αιγαίο με τα κύματα των προσφύγων, άρχισα να καταγράφω εικόνες από τα παιδικά μου χρόνια. Έγραφα τις νύχτες πριν κοιμηθώ, εν είδει ψυχανάλυσης, κι έβαζα τα φύλλα του χαρτιού κάτω από το στρώμα μου. […] Μια στενή μου φίλη που έτυχε να τις διαβάσει μου έβαλε την ιδέα να τις μετατρέψω σε βιβλίο. Και πες, πες, με έπεισε».

Για τη μουσική της πορεία η Μαρίζα Κωχ λέει:
«Αξιώθηκα να τραγουδήσω σε πολλά από τα μεγαλύτερα θέατρα στις πέντε ηπείρους, αλλά και σε αμέτρητα σχολεία, καφενεία, αγροτικές αποθήκες και των πιο μικρών χωριών της πατρίδας μας. Καμαρώνω το ίδιο και για το ένα και για το άλλο. Με τα τραγούδια μου θέλω να μεταφέρω όσα νιώθω για την πατρίδα μου, που στα δικά μου μάτια μοιάζει να είναι η πιο πλούσια χώρα του κόσμου σε φυσική ομορφιά, σε χαρακτήρες ανθρώπων, σε ιστορία, σε μουσική, σε τέχνες, σε θρησκευτικό μεγαλείο και σε βάθος ανθρώπινων συναισθημάτων».

«Η Μαρίζα γίνεται το παράδειγμα μέσα από την αληθινή ζωή της και η μαρτυρία της που δεν σηκώνει διάψευση δημιουργεί το σίγουρο έδαφος που έχει ανάγκη και η σύγχρονη λογοτεχνία. Το μέλλον της λογοτεχνίας είναι στις μαρτυρίες και το βιβλίο της Μαρίζας προέρχεται απ’ το μέλλον» δηλώνει η συνθέτρια Νένα Βενετσάνου στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου (15/6/2018), στην Αθήνα.

Στα θρανία θα επιστρέψουν όσοι από τους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση.
Την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Πολιτικών Ισότητας των Φύλων, το Κέντρο Κοινότητας και Παράρτημα Ρομά του Δήμου Δράμας σε συνεργασία με την Α/θμια και Β/θμια Εκπαίδευση του Νομού μας πραγματοποίησαν ενημερωτική εκδήλωση με θέμα ΚΕΑ και Εκπαίδευση .
Στην κατάμεστη αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Δημοτικού Καταστήματος συμπολίτες μας δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις επικείμενες αλλαγές στη λειτουργία του προγράμματος από 1ης Νοεμβρίου 2018.
Η διασύνδεση του ΚΕΑ με την Εκπαίδευση γίνεται πραγματικότητα μιας και οι ενήλικοι δικαιούχοι έως 45 ετών που δεν έχουν ολοκληρώσει τη φοίτησή τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση, θα έχουν υποχρέωση κατόπιν σχετικής ειδοποίησης, είτε να συμμετάσχουν στις εξετάσεις για απόκτηση απολυτηρίου δημοτικού σχολείου είτε να εγγραφούν σε: α) Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας ή παραρτήματα αυτών και β) Εσπερινά Γυμνάσια.
Σημαντική ήταν η συμμετοχή στην εκδήλωση των εκπροσώπων της εκπαίδευσης, όπως του Προϊστάμενου Εκπαιδευτικών Θεμάτων Α/θμιας Εκπαίδευσης, κ. Κυριάκου Δημητριάδη, της Προϊσταμένης Εκπαιδευτικών Θεμάτων Β/θμιας Εκπαίδευσης, κ. Αννούλας Πασχαλίδου και του Δ/ντή του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας, κ. Νίκου Καρυπίδη, οι οποίοι αναφέρθηκαν στη διαδικασία απόκτησης τίτλου σπουδών υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, κ. Αριστείδης Μωϋσιάδης, ο Διευθυντής Κοινωνικής Προστασίας Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, και ο Διευθυντής της Β/θμιας Εκπαίδευσης, κ. Σπύρος Κιουλάνης.
Ο Δήμαρχος Δράμας, κ. Χριστόδουλος Μαμσάκος, δηλώνει ότι η δημοτική αρχή με σύνεση και σεβασμό στις ανάγκες των συνανθρώπων φροντίζει να ενημερώνει άμεσα και αποτελεσματικά κάθε συμπολίτη για τα προγράμματα που υλοποιούνται και που δικαιούται να ωφεληθεί, ενώ καλεί τους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, να μεριμνήσουν κατάλληλα.

Του Νίκου Γ. Γεωργιάδη
Επίτιμου Δντή Π.Ε. Καβάλας

Διαβάζω τον τελευταίο καιρό μια διαρκώς αντιγραφόμενη και επικολλημένη αναπαραγωγή στο FB για τις φιλοσοφικές απόψεις κάποιου Andre Breton (δεν τον γνωρίζω, δεν έχω διαβάσει κάποιο κείμενό του και δεν μπαίνω ούτε στο WIKIpaideia για να μάθω περισσότερα γι΄ αυτόν τον κατά τα άλλα πιθανώς πολυγραφότατο και ενδεχομένως αξιολογότατο κοινωνικό ερευνητή. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο σ΄αυτήν την ανάρτηση!). Άλλα έχω nα πω στους φίλους μου FB-ers.
"... Σύρε νά 'βρεις τα παιδιά σου ..."!
Θέλω να ρωτήσω :
-Την κληρονομιά μας την έχουμε κλειδαμπαρωμένη σε τόσο γερά σεντούκια με τόσο ισχυρές κλειδαριές; Χάσαμε τα κλειδιά και δεν μπορούμε ν ανοίξουμε τα μπαούλα για να τη ξαναζήσουμε και πάνω σ΄ αυτήν να επαναοικοδομήσουμε, σε θεμέλια στέρεα και αγκωνάρια ακλόνητα το σήμερα και το αύριο; Να ανασύρουμε, βρε αδερφέ, εκείνο το ατόφιο πανανθρώπινο, το αυθεντικό της παράδοσής μας, το δικό μας "πάντων μέτρον άνθρωπος" και αρεσκόμαστε στις νεολογίες του τύπου " «Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΕΊΝΑΙ Η ΑΠΆΝΤΗΣΗ, ΌΠΟΙΑ ΚΙ ΑΝ ΕΊΝΑΙ Η ΕΡΏΤΗΣΗ» και έκθαμβοι μηρυκαστικά αναμασάμε τα λεγογραφόμενα;
Αλήθεια εκείνο τον άγιο φιλόσοφο της εκπαίδευσής μας, τον ταπεινό δάσκαλο, τον ακάματο οραματιστή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του '64 και του '76, τον αδάμαντα του εκπαιδευτικού ήθους και του έθους στη συνέπεια έναντι της Ευθύνης, τον Ευάγγελο Παπανούτσο, τον ακούσαμε, τον διαβάσαμε, τον κατανοήσαμε όταν έλεγε και έγραφε "οφείλουμε να οργανώσουμε την εκπαίδευση των νέων μας, έτσι που αυτή να κατακτήσουν όχι μόνο τη γνώση, μα την καλλιέργεια που θα οδηγεί στην Παιδεία και θα έχει ως στόχο την Αρετή";
Να αποποιούμαστε τους Μανώλη Τριανταφυλλίδη, τον Αλέξανδρο Δελμούζο, τον Δημήτρη Γληνό, τον Μίλτο Κουντουρά και τόσους άλλους νεοέλληνες φιλοσόφους και παιδαγωγούς ακόμη και ελληνιστές όπως ο Έρασμος, Ιώσηπος Μοισιόδαξ …

Και τι κάναμε με αυτές τις πηγαίες νουθεσίες; τις παρακαταθήκες από το απώτερο παρελθόν μας; Μον' ξενόδουλοι και άβουλοι, άκριτα δεχόμαστε ως φανταχτερά τα φτιασιδωμένα αντιδάνεια και τα εισάγουμε ως σπουδαίες καινοτομίες, που δεν είναι παρά κενοτομίες;
Ξαναλέω δεν τον γνωρίζω και δεν θα ψάξω για τον Andre Breton, όποιος και αν είναι! Δεν τον αμφισβητώ, αλλά έλεος πχια με αυτήν την ξενομανία - ξενοδουλεία. Σε μια χώρα που παραγάγει ελαιόλαδο και το εισάγει τυποποιημένο από το Βορρά …! Μια χώρα που έχει έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους και στέλνει τα παιδιά της να σπουδάσουν εμποροπλοίαρχοι στη …Βάρνα, γιατί τα κρατικά της (!) πανεπιστήμια δεν χωρούν άλλους φοιτητές! Πολίτες και πολιτικοί μιας χώρας, για τους οποίους το ξένο είναι πάντα πιο γλυκό, σε όλες τις εκφάνσεις αυτής της άλλης μοιχείας!
Θα χαιρόμουν αν αποδεχόμασταν κάτι νέο! Αν με τη σκέψη αυτή οικοδομούσαμε κάτι στο αύριο. Αλλά να καταργώ την ΙΖΟΛΑ, την ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΑΤΡΑΪΚΗ, την ΚΗΜ και τόσες άλλες ελληνικές παραγωγικές μονάδες για να εισάγω τα απολειφάδια της όποιας παραγωγής ... Ε! Όχι, Φτάνει πχια!
Ας ανοίξουμε τα παράθυρά μας! Ο απέναντι είναι δικός μας άνθρωπος! Είναι ο γείτονάς μας! Είναι αυτός που μας δανείζει στις δυσκολίες μας το άλογό του και το βόδι του για να οργώσουμε το χωράφι μας, για να παράξουμε τροφή (υλική και πνευματική) για τα παιδιά μας! Ας το πιστέψουμε αυτό! Ας ξεπεράσουμε τη μοναξιά του διαμερίσματος! Η κληρονομιά μας, όλες οι παρακαταθήκες, ο γείτονάς μας θείες δάφνες μας κομίζουν! Όχι για να αυτοστεφανωθούμε, αλλά γιατί το Χθες που είναι (;) ριζωμένο μέσα μας, στο DNA μας και έχει μπολιάσει το Σήμερα και δεν χάνεται, μεταλαμπαδεύεται στο Αύριο, στις νέες γενιές. Και μη μου πει κανένας αναστοχαστής (στην καθημερινότητα άλλη έκφραση χρησιμοποιείται), ότι αυτά είναι εθνικιστικές κορώνες και στερεότυπα, γιατί άι ... (που λένε και στα ανατολικά).

"... Σύρε νά 'βρεις τα παιδιά σου ..."!

Το Κέντρο Πρόληψης Εξαρτήσεων και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Δράμας «ΔΡΑΣΗ» διοργανώνει ημερίδα με θέμα: «Απώλειες και σχολική κοινότητα» με ομιλήτρια την κα Τσελεπή, Διευθύντρια Συμβουλευτικού Κέντρου Στήριξης στο Πένθος, της «ΜΕΡΙΜΝΑ» Θεσσαλονίκης.
Η ημερίδα απευθύνεται σε 40 Εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και 40 της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Π.Ε. Δράμας και θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2018 και ώρα 11:00 – 16:00, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δήμου Δράμας. Το αναλυτικό πρόγραμμα διαμορφώνεται ως εξής:
• 11:00-12:30 Ο θάνατος στη ζωή των παιδιών και των εφήβων
• 12:40-13:30 Ο θρήνος των παιδιών και των εφήβων, ο ρόλος του εκπαιδευτικού
• 14:00-15:00 Όταν η σχολική κοινότητα θρηνεί την απώλεια μέλους της
• 15:00-16:00 Προβολή εκπαιδευτικού βίντεο και κλείσιμο της ημερίδας

Το Κέντρο Κοινότητας Δήμου Προσοτσάνης, το Νομικό Πρόσωπο Δήμου Προσοτσάνης, η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση και η Δομή «Βοήθεια στο Σπίτι» συνδιοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα «Αγκαλιά…Ζω την Τρίτη Ηλικία» τη Δευτέρα 01 Οκτωβρίου 2018 και ώρα 18:00. Η εκδήλωση διοργανώθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων, γνωστή ως “Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία”, που τιμάται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου από το 1990 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η ημέρα αυτή έχει ως στόχο την αναγνώριση της συμβολής των ηλικιωμένων στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη με την μετάδοση εμπειριών και γνώσεων και τη βοήθεια που παρέχουν στις επόμενες γενιές βοηθώντας στην ανατροφή των παιδιών τους. Για το λόγο αυτό η εκδήλωση αποτέλεσε ένα φόρο τιμής στην ευαίσθητη αυτή ηλικιακή ομάδα και αποσκοπούσε στην κινητοποίησή αλλά και στην κοινωνικοποίησή τους.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης διοργανώθηκε ένας διαγωνισμός μαγειρικής με εδέσματα που παρασκεύασαν οι συμμετέχουσες, καθώς και ένας διαγωνισμός χορού όπου τα ζευγάρια των ηλικιωμένων ανέδειξαν τις χορευτικές τους δεξιότητες υπό τους ήχους του ρυθμού του βαλς.
Ως παράλληλες δράσεις υπήρχε η συμμετοχή χορωδίας από το ΚΑΠΗ Πετρούσας όπου με το κέφι και τη ζωντάνια τους μοιράστηκαν με τους παρευρισκόμενους την αγάπη τους για τη μουσική και μία έκθεση φωτογραφίας με φωτογραφικό υλικό από τα αρχεία του Δήμου.
Λίγο πριν το κλείσιμο της γιορτής, μοιράστηκαν λουλούδια σε όλους τους ηλικιωμένους που ήταν τα τιμώμενα πρόσωπα και προσφέρθηκαν σε όλους τους παρευρισκόμενους εδέσματα, ενώ μετά ακολούθησε η γιορτή με την μουσική διασκέδαση και χορό. Ευχαριστούμε όλους τους φορείς που μας τίμησαν με την παρουσία τους, τους χορηγούς αλλά κυρίως όλο τον κόσμο που συμμετείχε τόσο ενεργά και ξεπέρασε τις προσδοκίες μας.

Το κτίριο της "Ταξιαρχίας" κατασκευάστηκε από τον Αυστριακό μηχανικό Konrad Von Vilas, μεταξύ των ετών 1923 και 1925, για να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία της οικογένειας του καπνέμπορου Ανδρέα Τζήμου. Η αρχιτεκτονική του κτίσματος αποτελεί παράδειγμα των εκλεκτικιστικών τάσεων που επικράτησαν κατά την περιόδο του μεσοπολέμου στην Κεντρική και Ανατολική μακεδονία. Σήμερα αποτελεί ορόσημο όχι μόνο στην πολιτιστική κληρονομιά της πόλης, αλλά και στην ιστορική μνήμη των κατοίκων της. Καταλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τις δυνάμεις κατοχής λόγω της εξέχουσας θέσης του και της επιβλητικής αρχιτεκτονικής του: αρχικά το 1941, από τους γερμανούς, στη συνέχεια από τους βούλγαρους μέχρι το 1945, αργότερα από τον Ε.Λ.Α.Σ και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας από την Εθνοφυλακή. Μέχρι το 1951 χρησιμοποιήθηκε ως στρατηγείο από της 27η Ταξιαρχία, γι" αυτό και το κτίριο παρέμεινε στη συλλογική μνήμη των Δραμινών ως "Ταξιαρχία"
Πηγη: http://jti-rhodope.eu

Επιμέλεια κειμένων Ρένα Τριανταφυλλίδου

Οι κάτοικοι της Χωριστής κληρονόμησαν από τους προγόνους τους έναν ανεκτίμητης αξίας λατρευτικό και πολιτιστικό πλούτο, τον Ιερό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου. Έργο του οραματιστή Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και Δράμας. Ενός ιεράρχη που πέρα από το πολύπλευρο κοινωνικό του έργο, προστάτευσε το ποίμνιο του, απέναντι στον κίνδυνο του πανσλαβισμού και των Οθωμανών, δίνοντας παράλληλα στους κατοίκους της περιοχής, το όραμα να αγωνιστούν για την Πατρίδα και την Ορθοδοξία.
Ο περικαλλής ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου ανεγέρθη στη θέση ενός παλαιότερου ναού, με σχέδια του Βιεννέζου μηχανικού, Konrad von Vilas. Τα θηρανοίξια του λαμπρότατου και επιβλητικού ναού πραγματοποιήθηκαν στις 27 Απριλίου του 1907.
Η ανέγερση του έγινε σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο ιστορική περίοδο της περιοχής μας, λόγω της δράσης της Βουλγαρικής Εξαρχίας. Μέσα στο ταραγμένο αυτό κλίμα, η κοινότητα της Χωριστής, η οποία αποτέλεσε προπύργιο αντίστασης και συσπείρωσης του γηγενούς ορθόδοξου ελληνικού στοιχείου, με εμπνευστή τον τότε μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο, αναθέτει τον σχεδιασμό του ναού στον Αυστριακό μηχανικό Konrad von Vilas, ο οποίος ήταν γαμπρός του Δραμινού καπνέμπορα Β. Γεωργιάδη. Την εποπτεία του έργου την είχε ο Αρχιτέκτονας Μιχαήλ Πανταλέων, ομογενής από τη Σμύρνη, ενώ υπεύθυνος για τις μαρμαρικές εργασίες, ήταν ο Βασίλειος Σκούταρης, από το χωριό Υστέρνια της Τήνου.
Η συνεργασία όλων ήταν εξαιρετική, όπως φαίνεται από τις λεπτομέρειες στην κατασκευή, την επεξεργασία των υλικών, την τοποθέτηση των μαρμάρων, τον εσωτερικό διάκοσμο, τον χρωματισμό κ.ά.

Η αρχιτεκτονική του ναού
Ως προς το ναοδομικό, ο Konrad von Vilas δεν θέλησε να διαφοροποιηθεί από τα καθιερωμένα. Επέλεξε να εφαρμόσει τον αποδεκτό τύπο της Τρίκλιτης Βασιλικής με αμφικλινή κεραμοσκεπή. Στο συνθετικό όμως επίπεδο, εφάρμοσε αντιλήψεις, που σχετίζονται με τη βαθειά γνώση των σύγχρονων τάσεων της αρχιτεκτονικής της περιόδου εκείνης.
Η διαμόρφωση της κύριας όψης είναι απλή με κυρίαρχο στοιχείο σύνθεσης τον πύργο του κωδωνοστασίου, που τοποθετείται πάνω στον κεντρικό κατακόρυφο άξονα συμμετρίας, όπου και η προεξέχουσα είσοδος του ναού. Όλη η κατασκευή, παρά το μεγάλο της μέγεθος δημιουργεί ένα αρμονικό σύνολο.
Εσωτερικά, τα κλίτη του ναού ορίζονται από επτά ζεύγη πεσσών, διαστάσεων 0,83 επί 0,83 εκ. Οι πεσσοί, γεφυρώνονται κατά την εγκάρσια έννοια με σφενδόνια, που ενισχύουν την καμάρα του κεντρικού κλίτους. Σφενδόνια επίσης βγαίνουν, μεταξύ των πεσσών και παραστάδων, που διαρθρώνουν τον Βόρειο και Νότιο τοίχο, αλλά μόνο στο τμήμα που ορίζεται ανάμεσα στο δάπεδο του εξώστη και την οροφή. Στα πλάγια κλίτη η στέγαση γίνεται με σταυροθόλια. Ο εξώστης, έχει σχήμα Π και απολήγει προς ανατολάς, στο δεύτερο ζεύγος των πεσσών, δηλαδή προ του τέμπλου.

Ο εσωτερικός διάκοσμος
Ιδιαίτερα αξιόλογος, σύμφωνα με τις αντιλήψεις που επικρατούσαν την εποχή εκείνη, είναι ο εσωτερικός ζωγραφικός διάκοσμος του ναού, ο οποίος είχε κατά βάσει ανεικονικό χαρακτήρα.
Οι οροφές είναι βαμμένες στο γαλανό του ουρανού, με χρυσά αστεράκια, ενώ ανθέμια και φυτικά μοτίβα, που περιβάλλουν σταυρούς, αναπτύσσονται στα τόξα και τις κορνίζες. Λίγες παραστάσεις και μορφές εντάσσονται στο εσωτερικό διάκοσμο, ως ένθετες εικόνες: Στο κλειδί της καμάρας του κεντρικού κλίτους, στο κέντρο του ναού, μετάλλιο με τον Παντοκράτορα, στον Δυτικό τοίχο σε μικρά ορθογώνια πλαίσια, η Κοίμηση της Θεοτόκου και μετάλλια με ευαγγελιστές και Προφήτες, στο στηθαίο του εξώστη, πάνω από τους πεσσούς.

Το τέμπλο
Το τέμπλο αποτελεί ένα αξιόλογο δείγμα της εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής του 19ου αιώνα, το οποίο προφανώς προήλθε από προγενέστερο ναό, ο οποίος κατεδαφίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, προκειμένου να αναγερθεί ο νέος ναός. Σύμφωνα με στοιχεία του Κώδικα της Κοινότητας Τσατάλτζας, κατασκευάστηκε κατά τα έτη 1842-1844, από τον ταλιαδώρο μάστορα Βελένη.
Στο επιστύλιο αναπτύσσονται δυο ζεύγη εικόνων, μικρού μεγέθους, οι οποίες δεν αποτελούν ενιαίο σύνολο, αλλά προέρχονται από δυο διαφορετικά καλλιτεχνικά εργαστήρια. Στο πρώτο, που περιλαμβάνει εικόνες του λεγόμενου δωδεκαώρτου, καθώς και εικόνες με ζεύγη ολόσωμων Αγίων, για τα οποία δεν υπάρχει καμιά χρονολογική ένδειξη. Αντίθετα, το δεύτερο σύνολο, που προεκτείνει την θεματολογία του πρώτου, χωρίς να την επικαλύπτει, χρονολογείται βάσει επιγραφών στα έτη, 1864-1866. Είναι λοιπόν σαφές, ότι το 1864, έγινε κάποια υπερύψωση του τέμπλου προκειμένου να συμπεριληφθεί μια ακόμα πρόσθετη ζώνη εικόνων επιστυλίου.
Ο διάκοσμος του τέμπλου κορυφώνεται στα τρία αετώματα που αντιστοιχούν στα κλίτη, με έμφαση στο κεντρικό, το οποίο είναι ψηλότερο. Ενσωματώνει την εικόνα του Μυστικού Δείπνου και επιστρέφεται από τον Σταυρό και τα λυπηρά, με τους καθιερωμένους δράκοντες. Γενικά, παρατηρούμε ότι, ο διάκοσμος του δεν είναι τυποποιημένος και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία, ιδιαίτερα στα θωράκια, όπου τα θέματα προσαρμόζονται στην υπερκείμενη εικόνα.
Κάτω από τις δεσποτικές εικόνες, υπάρχουν παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, αλλά και από τα απόκρυφα Ευαγγέλια, που αποδίδονται με βαθύ σκάλισμα, όπως και οι ποικίλες διακοσμήσεις, εμπνευσμένες από το ζωικό και το φυτικό βασίλειο, αλλά και την μυθολογία.

Οι δεσποτικές εικόνες
Ιδιαίτερη αξία έχουν στο ναό, οι μεγάλες δεσποτικές εικόνες, που είναι αναρτημένες στο τέμπλο, αλλά και στους πεσσούς και τα προσκυνητάρια. Συγκεκριμένα υπάρχουν στο ναό εικόνες:
1.Από ανώνυμο ζωγράφο του Β’ μισού του 18ου αιώνα. Πρόκειται για δύο εικόνες με θέμα τον Ιησού Χριστό Παντοκράτορα και τη Θεοτόκο Βρεφοκρατούσα, οι οποίες διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση. Είναι τοποθετημένες στο πρώτο δυτικό ζεύγος των πεσσών. Οι δύο αυτές εικόνες, δεν φέρουν ενεπίγραφα χρονολογικά στοιχεία. Ανήκουν σ’ ένα εικαστικό ρεύμα, που διαμορφώθηκε στον Άθωνα, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Μακεδονία, από εργαστήρια που διαδέχθηκαν το καλλιτεχνικό κίνημα επιστροφής στα παλαιολογικά πρότυπα, κάτω από την καθοδήγηση του Διονυσίου του εκ Φουρνά.

2.Εικόνες του ζωγράφου Κυριαζή εξ Αίνου, 1822. Οι τέσσερις από τις πέντε εικόνες του Κυριαζή, είναι τοποθετημένες στο τέμπλο. Φιλοτεχνήθηκαν το καλοκαίρι του 1822. Οι εικόνες αυτές θεματολογικά αναφέρονται:
-Στη σύναξη των Αρχαγγέλων.
-Στον Άγιο Χαράλαμπο, με δώδεκα σκηνές του βίου του.
-Στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη.
-Στην πυρφόρος ανάβαση του Προφήτου Ηλιού και σκηνές του βίου του. Πρόκειται για μια σύνθετη εικόνα της οποίας το κεντρικό θέμα, αποτελείται από τρεις διαφορετικές σκηνές. Όλες οι εικόνες χρονολογούνται το 1822.

3.Εικόνες του ζωγράφου Ιακώβου Γιακουμή εκ Μελενίκου, 1855. Ο ζωγράφος Γιακουμής από το Μελένικο, ακολουθεί το καθιερωμένο στα μέσα του 19ου αιώνα λαϊκότροπο ιδίωμα, με εμφανείς Δυτικές επιρροές, χωρίς να εξαιρείται και το Άγιο Όρος. Έργα του είναι:
-Οι τεσσαράκοντες μάρτυρες (1855).
-Ο Άγιος Νικόλαος (1855).

4.Εικόνες του ζωγράφου Δημητρίου εξ Αίνου (1850-1870). Πρόκειται για την απεικόνιση της Θεοτόκου, ένθρονης, να πλαισιώνεται με μετάλλια στα οποία εντάσσονται οι δώδεκα Απόστολοι.

5.Εικόνες του ζωγράφου Στεργίου Γεωργιάδη εκ Νευροκοπίου (1864-1866). Έργα του πρωτοποριακού ζωγράφου,, για τα δεδομένα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, καθώς προσπαθεί να αποδώσει τα συναισθήματα των προσώπων, με εκφράσεις και κινήσεις είναι:
-Το Άγιον Μανδήλιον.
-Η Αγία Τριάς.
-Η Κυριακή των Μυροφόρων.
-Η Κυριακή του Παραλυτικού.
-Η Κυριακή της Σαμαρείτιδος.
-Η Μετάστασις της Θεοτόκου.
-Η Ζωοδόχος Πηγή.
-Η Γέννηση του Προδρόμου.
-Η Αποτομή του Προδρόμου.
-Η Σύναξις των Δώδεκα Αποστόλων.
-Οι Τρείς Ιεράρχες.
-Η Κυριακή των Αγίων Πατέρων, (η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος).
-Η Κυριακή της Ορθοδοξίας, (η Αναστήλωση των εικόνων).
-Η Οσία Μαρία και ο Αββάς Ζωσιμάς.
-Οι Άγιοι Θεόδωροι.
-Οι Άγιοι, Αικατερίνη και Μερκούριος.
-Οι Άγιοι, Δημήτριος και Νέστωρ.
-Οι Άγιοι, Βλάσιος και Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης.
-Οι Άγιοι, Μόδεστος και Μάμας.
-Οι Αγίες, Κυριακή και Μαρίνα.
-Ο Άγιος Συμεών ο Στυλίτης.
-Ο Άγιος Στέφανος ο Πρωτομάρτυς.
-Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
-Ο Άγιος Στυλιανός.
-Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος.
-Ο Άγιος Δημήτριος.
-Ο Άγιος Σπυρίδων.

6.Εικόνες του Κωνσταντίνου Παρθένη (1905-1906). Πρόκειται για μια σειρά από εικόνες μεγάλου μεγέθους που βρίσκονται οι περισσότερες στο τέμπλο του ναού. Οι εικόνες παραγγέλθηκαν στον νεαρό τότε ζωγράφο Παρθένη, ο οποίος αργότερα εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 20ου αιώνα. Ο Παρθένης επιχειρεί στις εικόνες του, να αποδώσει εικονογραφικά σχήματα της παραδοσιακής ζωγραφικής, με έναν φυσιοκρατικό τρόπο. Η εικαστική του αντίληψη χαρακτηρίζεται από ένα απλό και «επίσημο» ιερατικό ύφος, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ενδιαφέρεται να ενσωματώσει τις παραδοσιακές τεχνικές και το ύφος της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Έργα του είναι:
-Ο Ιησούς Χρηστός ο Παντοκράτορας.
-Η Θεοτόκος.
-Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.
-Τα Εισόδια της Θεοτόκου.
-Οι Άγιοι Απόστολοι Παύλος και Σίλας.
-Ο Προφήτης Ηλίας.

7.Εικόνες του Παύλου Ζωγραφόπουλου εκ Θεσσαλονίκης (1906). Ο Ζωγραφόπουλος υπογράφει δύο μακρόστενες εικόνες, οι οποίες «ακολουθούν» το ύφος του Παρθένη. Πρόκειται για τον Άγιο Συμεών τον Στυλίτη και τον Άγιο Στυλιανό. Και οι δύο εικόνες χρονολογούνται το 1906.

8.Τέλος, υπάρχει και μια εικόνα του ζωγράφου Ιωασαφαίου, η οποία χρονολογείται το 1905.

Εκκλησιαστικά κειμήλια.
Ο Ιερός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου Χωριστής Δράμας, πέρα από το γεγονός ότι αποτελεί σημαντικό ιστορικό μνημείο (ανακήρυξη από την 12η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων), με ιδιάζοντα για την εποχή του αρχιτεκτονικά στοιχεία, φιλοξενεί έναν μεγάλο αριθμό εικόνων και εκκλησιαστικών κειμηλίων, που την καθιστούν πραγματική κιβωτό νεώτερης εκκλησιαστικής τέχνης.
Το προνόμιο του ναού της Χωριστής είναι ότι διατηρεί τεκμήρια της ιστορίας των τελευταίων δυο εκατονταετιών. Είναι ευτύχημα ότι τόσο το κτήριο του ναού, όσο και ο κειμηλιακός του πλούτος, σώζονται χωρίς επεμβάσεις και αλλοιώσεις ανακαινιστικού χαρακτήρα, δίνοντας τη δυνατότητα στις νεώτερες γενιές να έχουν ένα πραγματικό μουσείο εκκλησιαστικής τέχνης, σ’ έναν χώρο που συνεχίζει να ζει με τις ίδιες πολιτιστικές και πνευματικές αξίες, πάνω στις οποίες δημιουργήθηκε.

Οι πληροφορίες για τα ιστορικά και καλλιτεχνικά στοιχεία του ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου Χωριστής, προέρχονται από τη Πτυχιακή εργασία του π Μαυρουδή Κυριαζάκη Α.Γ.Μ 240, της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης. Επιβλέπων καθηγητής του κ. Π. Μαυρουδή Κυριαζάκη, ήταν ο Γεώργιος Φουστέρης.

Tο κτίριο του αρχαιο¬λογικού Μουσείου της Δράμας κτίστηκε από το Δήμο της Δράμας και παραχωρήθηκε στο Υπουρ¬γείο Πολιτισμού. Μ' αυτόν τον τρόπο η τοπική κοινωνία της Δράμας επέσπευσε τις διαδικασίες για την ίδρυση Αρχαιολογικού Μουσείου στην πρωτεύουσα του ακριτικού Νομού. Το μουσειακό κτίριο είναι ακόμη μικρό αλλά σηματοδοτεί την αρχή της πορεί¬ας για τη συστηματοποίηση της αρχαιολογικής έρευνας και την προβολή της πολιτιστι¬κής φυσιογνωμίας της περιοχής.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα καταγράφουν την πολιτιστική ιστορία της Δράμας και της περιοχής της από τους νομάδες κυνηγούς της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής (50.000 π.Χ.), ως τους πρώτους γεωργούς και κτηνοτρόφους των Νεολιθικών Κοινο¬τήτων (5.500-3.000 π.Χ.) και από τις πρώτες πατριαρχικές Κοινωνίες της Εποχής του Χαλκού (3.000-1.050 π.Χ.) ως τα ισχυρά γένη της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (1.050-700 π.Χ.). Τα πολεμικά θρακικά φύλα τα οποία κατά τη φιλολογική παράδοση κατοικούσαν στους ιστορικούς χρόνους στην ενδοχώρα της Δράμας, έχουν την κατα-γωγή τους στους πολεμιστές με τα σιδερένια ξίφη που η ανασκαφική έρευνα αποκάλυ-ψε στους ταφικούς τύμβους της βιομηχανικής ζώνης Δράμας.
Από τις αρχές του 7ου π.Χ. αιώνα με την ίδρυση των αποικιών των νοτιοελλαδικών πόλεων στη Θάσο και στα παράλια της Μακεδονίας, αρχίζει η διείσδυση του ελληνικού κόσμου στην ενδοχώρα του σημερινού νομού Δράμας. Η Θάσος και οι αποικίες της στα παράλια ανάμεσα στο Στρυμόνα και στο Νέστο άνοιξαν τους δρόμους των εμπορικών συναλλαγών και της πολιτιστικής επικοινωνίας του εσωτερικού της Θράκης με τις ελ¬ληνικές πόλεις-κρατη των παραλίων. Τους Θάσιους ακολούθησαν οι Αθηναίοι και αρ¬γότερα οι Μακεδόνες και οι Ρωμαίοι, ενισχύοντας όλο και περισσότερο την πορεία της περιοχής προς την αστικοποίηση. Το Παγγαίο έριξε τη σκιά του στην πεδιάδα της Δρά¬μας και σφράγισε την ιστορία και τον πολιτισμό της ως πηγή πλούτου με τα μεταλλεία χρυσού και αργύρου και ως ιερό βουνό του Διόνυσου. Η λατρεία του Διόνυσου υπήρ¬ξε κοινό σημείο αναφοράς Ελλήνων και Θρακών, όπως βεβαιώνουν τα αναθήματα από το ιερό του θεού στον αρχαίο οικισμό της Δράμας.
Για την ιστορία της περιοχής στους Αρχαϊκούς και Κλασικούς Χρόνους ελάχιστες εί-ναι οι φιλολογικές πληροφορίες, ελάχιστα και τα ανασκαφικά ευρήματα, αφού δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη ανασκαφές μεγάλης κλίμακας. Ισχυρά ωστόσο θρακικά βασί¬λεια ή αυτόνομες πόλεις-κράτη φαίνεται ότι δεν είχαν αναπτυχθεί. Στο σύνολο της η πε¬διάδα της Δράμας και οι γύρω ημιορεινές περιοχές πέρασαν στην ιστορία ως περιφέρεια αρχικά του μακεδόνικου βασιλείου και στη συνέχεια της ρωμαϊκής επαρχίας της Μακε¬δονίας με κύριο αστικό κέντρο ιους Φιλίππους.
Οι Φίλιπποι παραμένουν το διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο και στους Παλαιο-χριστιανικούς Χρόνους (4ος-6ος π.Χ. αιώνας), όταν η Δράμα αποτελεί επαρχία της επι-σκοπής των Φιλίππων.
Μόνο μετά τη διάλυση του αρχαίου κόσμου στον 7ο π.Χ. αιώνα και την παρακμή των Φιλίππων η περιοχή διαμορφώνει το δικό της αστικό κέντρο. Στους Πρώιμους Βυ-ζαντινούς Χρόνους εμφανίζεται το πολίχνιον ή το κάστρον της Δράμας στο οποίο είναι εγκατεστημένος στρατιωτικός διοικητής που ελέγχει την περιοχή. Στους Ύστερους Βυ¬ζαντινούς Χρόνους το κάστρο της Δράμας με τη γύρω του περιοχή, ύστερα από αλλε¬πάλληλες κατακτήσεις του από τους Λατίνους, τους Βυζαντινούς και τους Βουλγάρους, παρέμεινε Βυζαντινό από τα μέσα του 13ου αιώνα ως την κατάκτηση του από τους Σέρ¬βους στα μέσα του 14ου αιώνα. Στα 1371 επανακτήθηκε από το Βυζαντινό αυτοκράτο¬ρα Μανουήλ Β' Παλαιολόγο και υπήρξε διοικητικό κέντρο και έδρα αρχιεπισκοπής ως τα 1383 οπότε κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η Δράμα ενισχυμένη και με Τούρκους εποίκους από τη Μ. Ασία παρέμεινε το κύριο αστικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής σε άμεση διοικητική και πολιτιστική εξάρτηση από την Κωνσταντινούπολη, πρωτεύ¬ουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και έδρα του Οικουμενικού Πατριαρ¬χείου. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Δράμας όπως και όλος ο υπόδου¬λος ελληνισμός συσπειρώθηκαν γύρω από το Πατριαρχείο για να προστα¬τεύσουν τα δικαιώματα τους και να οργανώσουν την εθνική τους άμυνα μέσα από την παιδεία.
Η οικονομική ακμή της πόλης της Δράμας, η οποία στον 17ο και 18ο αιώνα στηρίχθηκε στις καλλιέρ¬γειες του ρυζιού και του βαμβακιού, γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στο 19ο αι¬ώνα με την καλλιέργεια και την εμπο¬ρία του καπνού. Στο 19ο αιώνα το κα-πνεμπόριο άνοιξε τους δρόμους επι¬κοινωνίας με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και έφερε την οικονομική και πολιτιστική ακμή στη Δράμα και στα αστικά κέντρα που αναπτύχθηκαν γύρω από αυτήν.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η περιο¬χή βρέθηκε στο επίκεντρο των συ¬γκρούσεων που προκάλεσε ο επεκτα¬τισμός του νεοσύστατου βουλγαρικού κράτους προς τη Μακεδονία και πλή¬ρωσε το δικό της τίμημα με τη συμμε¬τοχή της στο Μακεδόνικο αγώνα και στους Βαλκανικούς Πολέμους. Στις αρχές του 20ού αιώνα με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων (1913) η Δρά¬μα και η περιοχή της εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος.

Προϊστορικοί Χρόνοι (50,000 – 700 π.Χ.)

Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης ιιαρουσίας στην περιοχή του ση¬μερινού νομού Αράμας ανππροσωπεύουν τα ευρήματα που έφερε στο φως ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη, όπου εντοπίστηκε εγκατάσταση παλαιολιθικών κυνηγών. Γα ευ¬ρήματα είναι οστά ζώων και λίθινα εργαλεία που χρονολογούνται στη Μέση Παλαιολιθική Εποχή (Μουστέρια περίοδος, 50.000 χρόνια από σήμερα).
Γύρω στα μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας εμφανίζονται οι πρώτοι νεολιθικοί γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Ένας μεγάλος αριθμός οικισμών της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής Εποχής μαρτυρεί την πληθυσμιακή άνθηση της λεκάνης της Δράμας από τα μέσα της 6ης έως τα τέ¬λη της 4ης π.Χ. χιλιετίας. Οι ανασκαφικές έρευνες στους προϊστορικούς οικισμούς των Σι-ταγρών και του Αρκαδικού έδωσαν ευρήματα σημαντικά. Εργαλεία, κοσμήματα, αγγεία με προηγμένη τεχνολογία όπτησης και διακόσμησης αντιπροσωπεύουν τις πρώτες τεχνολογικές κατακτήσεις του νεολιθικού ανθρώπου και τις πολιτιστικές τους σχέσεις με τις γειτονικές πε¬ριοχές. Τα ευρήματα περιγράφουν την κατοικία και τις δραστηριότητες του νεολιθικού αν¬θρώπου που συνδέονται με την παραγωγή και την αποθήκευση τροφής, την ύφανση, την κα-λαθοπλεκτική, καθώς και την προσπάθεια του να προβάλει το ατομικό του πρόσωπο και να επικοινωνήσει με τις δυνάμεις της φύσης μέσα από τα ειδώλια και τα τελετουργικά αγγεία. Στα τέλη της νεολιθικής εποχής στον προϊστορικό οικισμό των Σιταγρών έχουμε και τα πρώ¬τα δείγματα μεταλλουργίας.
Από τον οικισμό των Σιταγρών προέρ¬χονται επίσης τα ευρήματα που αντιπροσω-πεύουν την πολιτιστική εικόνα της περιοχής στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού 3.000-2.000 π.Χ., περίοδο μεγάλης πολιτιστικής αλλαγής για όλον τον ευρωπαϊκό χώρο. Την εποχή αυτή η περιοχή της Δράμας, όπως φαίνεται από τα αγγεία, αναπτύσσει πολιτι-στικές σχέσεις με την Κεντρική Ευρώπη και το Βορειοανατολικό Αιγαίο. Στα τέλη της Ύστερης Εποχής του Χαλκού τα ευρήματα από τους ταφικούς τύμβους των Ποταμών και της Εξοχής μαρτυρούν επικοινωνία της περιοχής με τα ηπειρωτικά Βαλκάνια και την Κεντρική Μακεδονία, ενώ τα τοπικά μυκηναϊκά αγγεία αποτελούν τα πρώτα δείγ-ματα επαφών με τον μυκηναϊκό κόσμο. Αγ¬γεία, όπλα, εργαλεία και κοσμήματα από τους τάφους της βιομηχανικής ζώνης της Δράμας αποδίδουν την πολιτιστική εικόνα της περιοχής στην Πρώιμη Εποχή του Σι¬δήρου (1.050-700 π.Χ.).

Αρχαίοι Χρόνοι (700 π.Χ. – 324 μ.Χ.)

Αγγεία τροχήλατα με διακόσμηση πρωτο¬γεωμετρικού τύπου αποτελούν τα αρχαιότερα μέχρι στιγμής δείγματα επαφών της περιοχής με τις πόλεις των παραλίων της Μακεδονίας, θασιακές ως επί το πλείστον αποικίες. Από τα τέλη του 6ου και τις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα εμφανίζεται αττική κεραμική και άλλα επείσα-κτα αντικείμενα, όπως το κορινθιακό κράνος από τον οικισμό στο Καλαμπόκι. Η μαρμάρινη προτομή του Διόνυσου από το Ιερό του Διόνυ¬σου στον αρχαίο οικισμό της Δράμας, αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα λατρείας του θεού στην ενδοχώρα του Παγγαίου.
Οι Ύστεροι Κλασικοί και Ελληνιστικοί Χρόνοι αντιπροσωπεύονται με περισσότερα ευ¬ρήματα. Το μνημειακό κτίριο στην Καλή Βρύ¬ση, τα αναθήματα από το Ιερό του Διόνυσου και ο μακεδόνικος τάφος στον αρχαίο οικισμό της Δράμας, τα ταφικά ευρήματα στις νεκρο¬πόλεις της ενδοχώρας μαρτυρούν οικονομική και πολιτιστική άνθηση. Ο θησαυρός των 860 αργυρών νομισμάτων από τους Ποταμούς βε¬βαιώνει πως με την ένταξη της περιοχής στο Βασίλειο της Μακεδονίας το νέο "σκληρό" νό-μισμα του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β' αρ¬χίζει να εκτοπίζει τα παλαιά νομίσματα της Θά¬σου και των αποικιών της. Σύνολα νομισμά¬των, "θησαυροί", εναποθέτονται συχνά ως κτε¬ρίσματα στους τάφους μέσα σε αγγεία, τοπικών ως επί το πλείστον εργαστηρίων.
Ο σταδιοδείκτης από τον αρχαίο οικισμό στο Καλαμπόκι αποτελεί δείγμα των έργων οδοποιίας που πραγματοποιήθηκαν στην επο¬χή των Μακεδόνων. Ο μιλιοδείκτης της Εγνα¬τίας οδού από την ίδια περιοχή βεβαιώνει πως η μεγάλη ρωμαϊκή οδός, ακολούθησε το οδικό δίκτυο των Μακεδόνων στην πορεία της από την Αμφίπολη στους Φιλίππους.
Στους Ρωμαϊκούς Χρόνους το μεγαλύτερο μέρος του σημερινού νομού Δράμας ανήκει στην αγροτική περιοχή, στη χώρα, της ρωμαϊ¬κής αποικίας των Φιλίππων. Τα ευρήματα περι¬γράφουν τη συνύπαρξη του ελληνικού και του ρωμαϊκού κόσμου μέσα στα οποία εντάσσονται και αφομοιώνονται τα τοπικά θρακικά φόλα. Το χάλκινο αγαλμάτιο του Δία από τη Μαρμα-ριά, αποδίδει στους Ρωμαϊκούς Χρόνους αγαλ-ματικό τύπο Δία των Πρώιμων Κλασικών Χρό¬νων, γνωστό σ' όλον τον ελληνικό κόσμο.
Η επιτύμβια στήλη που βρέθηκε στην πε¬ριοχή της Γραμμένης περιγράφει τη λαμπρή στρατιωτική καριέρα του Τιβέριου Κλαύδιου Μάξιμου, του Ρωμαίου λεγεωνάριου που πο¬λεμώντας δίπλα στον Τραϊανό στο Δακικό πό¬λεμο συνέλαβε και αποκεφάλισε τον τελευταίο βασιλιά της Δακίας Δεκάβαλο.

Παλαιοχριστιανικοί και Βυζαντινοί Χρόνοι
(324 μ.Χ. – 1383 μ.Χ.)

Αρχιτεκτονικά γλυπτά μαρτυρούν την ποιότητα της τέχνης που άνθισε στην εν¬δοχώρα της Δράμας, στον 5ο και 6ο μ.Χ. aia'ivu κάτω αιιό την καλλιτεχνική επίδρα¬ση που ασκούσε στην περιοχή η πόλη των Φιλίππων. Κεραμική και νομίσματα βε¬βαιώνουν τη συνέχεια της ζωής του πα¬λαιοχριστιανικού οικισμού της Λράμας από τους I Ιαλαιοχρισαανικούς ως τους Ύστερους Βυζαντινούς Χρόνους. Ανασκαφικά ευρήματα από ιην πεδιάδα ων Φιλίππων και από τις ορεινές περιοχές παρέχουν πληροφορίες για το επίπεδο της ζωής σης αγροικίες των Φιλίππων αλλά και στις οχυρές ακροπόλεις.
Λιγοστά και διάσπαρτα είναι ια βυζαντινά μνημεία, θωράκιο τέμπλου από την περιοχή ίων Σιταγρών του Που kui 12ου αιώνα και μεοοβυζανιινός πεσίσκος από την Καλλίφυτο μαρτυρούν την ύπαρξη βυζαντινών ναών στις περιοχές αυτές. Σιο σημαντικότερο μοναστη¬ριακό κέντρο της μητρόπολης Λράμας, στη Μονή της Εικοσιφοίνισσας ανήκε το μοναστη¬ριακό συγκρότημα ιου Αγίου Γεωργίου Λιασωρίτου, το οποίο ανακάλυψε ανασκαφική έρευ¬να στην περιοχή I Ιαλαιοχωρίου. Από τα ευρήματα της αναοκαφής ιδιαίτερο ενδιαφέρον πα¬ρουσιάζει το ηλιακό πέτρινο ρολόι με εγχάρακτες τις ώρες και τη χρονολογτ'α 1069.

Από τη βυζαντινή πόλη της Λράμας έχουν σωθεί τα βυζανιινά τείχη οτα οποία διακρίνονται δύο κύριες φάσεις των I Ιαλαιοχριοιιανικών και των Βυζαντινών Χρόνων, ο ναός της Αγίας Σο¬φίας, ο αρχιτεκτονικός τύπος του οποίου ανάγε¬ται στο 10ο αιώνα, ο μικρός ιιαλαιολόγειος ναός των Ταξιαρχών, πολύτιμη μαριυρία για ιην αρ¬χιτεκτονική και τη ζωγραφική στη Δράμα των Βυζαντινών Χρόνων. Τμήμα βυζαντινού λου¬τρώνα του 11 ου - 12ου αιώνα ανασκάφτηκε στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας. Στην επισκευή των τειχών αναφέρεται η επιγραφή του υπέρθυρου πύλης η οποία χρονολογείται στον 1 Οο - 11ο αιώνα και κατά μία άλλη εκδοχή στον 9ο αιώνα. Από βυζαντινό ναό του 12ου - 13ου αιώνα προέρχεται το μαρμάρινο ανάγλυφο προοκυνη ιάρι που είχε χρησιμοποιηθεί ως φεγγίτης στο ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου. Αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα αιιό ανασκαφές στην πόλη της Δράμας και σε άλλες βυζαντινές θέσεις, όπως του Ξηροποτάμου ή της Αδριανής, περι¬γράφουν τη δημόσια και ιδιωτική ζωή οτους βυζαντινούς χρόνους. Ιδιαίιερο ενδιαφέρον εμ-φανίζουν δύο θησαυροί νομισμάτων που βρέθηκαν στη Δράμα και στο Βώλακα και περιέ¬χουν χάλκινα και χρυσά σκυψωτά νομίσματα του 12ου και του 13ου αιώνα.

Νεότεροι Χρόνοι (1383 – 1913)

Μαρμάρινο λιθανάγλυφο από τη δυτική εί¬σοδο του χρονολογημένου στη δεκαετία 1870-1880 ναού του Αγίου Γεωργίου του Κριθαρά το¬ποθετημένο στην είσοδο της αίθουσας των Νεο¬τέρων Χρόνων, ζωγραφισμένη οροφή από οικία της Δράμας χρονολογημένη στα 1860 στην ορο¬φή του ίδιου χώρου, μεταβυζαντινή εικόνα Δέη¬σης, διακοσμητικό ανάγλυφο και θησαυροί με νομίσματα οθωμανικής αυτοκρατορίας και ευ¬ρωπαϊκών κρατών, αποτελούν το πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσεται φωτογραφική έκθεση που αναφέρεται στα μνημεία και στην ιστορία της Δράμας και της περιοχής της από την αρχή της Τουρκοκρατίας ως την Απελευθέρωση στα 1913.
Η φωτογραφική έκθεση οργανώνεται σε ενότητες που αναφέρονται στην πόλη της Δρά¬μας, στα εκτός Δράμας αστικά κέντρα και στους ορεινούς οικισμούς από την αρχή της τουρκο¬κρατίας ως τα μέσα του 19ου αιώνα και στα μνημεία του β' μισού του 19ου αιώνα στη Δρά¬μα και στην περιοχή της.

Αίθριο

Στο στεγασμένο αίθριο του Μουσείου έχουν εκτεθεί γλυπτά οργανωμένα σε τρεις ενότητες: Η πρώτη περι¬λαμβάνει αρχιτεκτονικά γλυπτά που χρονολογούνται στην Εποχή της Τουρκοκρατίας, στους Βυζαντινούς, στους Παλαιοχριστιανικούς και στους Αρχαίους Χρό¬νους. Στη δεύτερη ανήκουν αναθηματικά μνημεία που συνδέονται με τη λατρεία διαφόρων θεών του ελληνο¬ρωμαϊκού πανθέου και τοπικών θεοτήτων. Ιδιαίτερη ομάδα αποτελούν τα αναθηματικά μνημεία στο Διόνυ¬σο. Αναθηματικές επιγραφές από το Ιερό του Διόνυσου στη Δράμα βεβαιώνουν τη συνέχεια της ζωής του ιερού στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Θραύσμα αμφίγραφης στήλης που βρέθηκε εντοιχισμένο σε οικία της Δράμας διασώζει στρατολογιό διάγραμμα του Φιλίππου Ε'. Πρόκειται για ένα σημαντικό ιστορικό κείμενο που ανα¬φέρεται στα έκτακτα μέτρα στρατολόγησης που εφάρ¬μοσε ο Φίλιππος Ε' λίγο πριν από την αναμέτρηση του με τους Ρωμαίους στη μάχη στις Κυ-νός Κεφαλές στα 197 π.Χ. Στην ίδια ενότητα εντάσσονται πορτρέτα και τιμητικά μνημεία που αντιπροσωπεύουν τη ρωμαϊκή παρουσία στην περιοχή. Την τρίτη ενότητα αποτελούν επι¬τύμβια μνημεία Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Χρόνων που προέρχονται από τις νεκροπόλεις του αρχαίου οικισμού της Δράμας και των άλλων οικισμών και κωμών της γύρω περιοχής.
Αγάλματα, ανάγλυφα, αρχιτεκτονικά γλυπτά αποτελούν δείγματα της τέχνης που άνθισε στην αγροτική περιοχή της πεδιάδας της Δράμας με χαρακτηριστικά λαϊκότροπα αλλά και με σαφείς επιδράσεις της τέχνης των μεγάλων αστικών κέντρων

Πολλαπλές οι «αναγνώσεις» του δημοψηφίσματος στην πΓΔΜ. Σε πρώτο χρόνο, διακρίνω τις εξής τέσσερις :
Α) Το ποσοστό της αποχής, όσο μεγάλο κι αν ήταν, δεν επηρεάζει κατά κανέναν τρόπο τα όσα προβλέπονται γι’ αυτό το ζήτημα στη Συμφωνία των Πρεσπών. Η μόνη πρόβλεψη που υπάρχει στο σχετικό κείμενο, βρίσκεται στην παρ.4 (β, ii) του Άρθρου 2, όπου περιγράφονται οι προϋποθέσεις-όροι που πρέπει να εκπληρωθούν από την πΓΔΜ, ώστε η Ελλάδα να κυρώσει το πρωτόκολλο εισδοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ. Ένας εξ αυτών των (δύο) όρων, προβλέπει ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος πρέπει απλά να συνάδει με τα όσα προβλέπονται στη Συμφωνία, να είναι δηλαδή θετικό (ο άλλος είναι η ολοκλήρωση των Συνταγματικών αλλαγών στην πΓΔΜ). Καμία αναφορά δηλαδή σε εγκυρότητα ή μη του δημοψηφίσματος.
Β) Η καθαρά πολιτική ανάγνωση του δημοψηφίσματος όπου άνετα μπορεί να διακρίνει κανείς την δύσκολη (τουλάχιστον) θέση στην οποία από σήμερα κιόλας βρίσκεται η κυβέρνηση Ζάεφ, τόσο έναντι του προέδρου της χώρας κ. Ιβάνοφ ο οποίος πρόσφατα, ακόμη και από το βήμα του ΟΗΕ, είχε καλέσει τους πολίτες της χώρας του να απέχουν, όσο και έναντι των ίδιων των πολιτών της πΓΔΜ, οι οποίοι είτε από αδιαφορία, είτε κατά συνείδηση απείχαν από την πολύ σημαντική αυτή διαδικασία.
Γ) Η εθνοτική προέλευση των ψηφοφόρων που συμμετείχαν στο δημοψήφισμα, παίζει τεράστιο ρόλο στην ανάγνωση του αποτελέσματός του. Διότι εάν αληθεύουν οι πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες στην πλειονότητά τους όσοι προσήλθαν στις κάλπες προέρχονται από την αλβανική μειονότητα, εκτός του ότι αυτό θα σήμαινε πως οι ψηφοφόροι αυτοί υπακούν «τυφλά» στις "παραινέσεις" του πρωθυπουργού της Αλβανίας κ. Ράμα, ο οποίος επέλεξε την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος για να παρέμβει καταλυτικά, όχι απλά προτρέποντας τους ομοεθνείς του να συμμετέχουν σε αυτό αλλά, προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, να επισημάνει πως «…όποιος δεν λάβει μέρος ουσιαστικά απειλεί τις επόμενες γενεές», ταυτόχρονα όμως προοικονομεί, επισημαίνει ή και δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες που είναι πιθανό να οδηγήσουν σε πολιτική (και όχι μόνο) αποσταθεροποίηση της χώρας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την ευρύτερη περιοχή (Αλβανία, Κόσσοβο, Σερβία), σε χρόνο που οι κατευθυνόμενοι αυτοί ψηφοφόροι θα επιλέξουν, κατόπιν σχετικών «παραινέσεων», όπως αυτή του κ. Ράμα.
Δ) Η διπλή πολιτική ήττα. Τόσο οι επιλογές του κ. Ζάεφ και του ΥΠΕΞ του κ. Δημητρώφ, αλλά και της κυβέρνησης γενικότερα (η οποία στηρίζεται στη συμμετοχή των Αλβανικών κομμάτων σε αυτή), όσο και της Ε.Ε. αλλά και των Η.Π.Α., κορυφαίοι εκπρόσωποι των οποίων επισκέφθηκαν τη γειτονική χώρα για να στηρίξουν και να προωθήσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, προτρέποντας ουσιαστικά τους πολίτες της χώρας, όχι απλά να συμμετέχουν αλλά και να στηρίξουν με τη θετική τους ψήφο το ερώτημα του δημοψηφίσματος, ηττήθηκαν με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο. Και αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι κάτι που δεν πρόκειται να «ξεχαστεί» από τους Δυτικούς συμμάχους, όσον αφορά το πολιτικό μέλλον του κ. Ζάεφ.
Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι η ύπαρξη και μόνο αυτού του κειμένου της «Συμφωνίας», δημιουργεί καταστάσεις στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, από τις οποίες η χώρας μας δε μένει ανεπηρέαστη.

Τσακίρης Α. Γιώργος