Χάρη στους πρόσφυγες καραποιούς η τέχνη αυτή αναπτύχθηκε και στη Δράμα και η φήμη της κυριάρχησε σε τέτοιο σημείο, ώστε σε τουριστικό χάρτη με βασικά προϊόντα της κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας να συμπεριλαμβάνεται και μια ζωγραφισμένη σούστα (αλογόκαρο) στην περιοχή της Προσοτσάνης Δράμας.

Οι καροποιοί της Δράμας είχαν τα εργαστήρια τους κοντά στην ξυλένια γέφυρα στο συνοικισμό των Δώδεκα Αποστόλων όπου ήταν και οι στρατιωτικοί φούρνοι. Η περιοχή της Δράμας – Προσοτσάνης, με τα πλούσια δάση της στα βόρεια αι τα μεγάλο κάμπο στα πόδια της, διευκόλυνε την ανάπτυξη του επαγγέλματος, επειδή υπήρχε άφθονη καροξυλεία και επειδή λειτουργούσαν σύγχρονα εργοστάσια επεξεργασίας της που, βέβαια, τροφοδοτούσαν και άλλες πόλεις. Οι καροποιοί των κωμοπόλεων και χωριών προκειμένου να πάρουν κλήρο ως πρόσφυγες, έπρεπε να δηλώσουν ότι είναι γεωργοί, γιατί το επάγγελμα του καροποιού θεωρούνταν παραπληρωματικό και γι’ αυτό δεν αναφέρεται ειδικά.
Στη Δράμα και στην Προσοτσάνη οι καροποιοί είχαν ανεπτυγμένα εργαστήρια με καλφάδες και τσιράκια. Στην ουσία, βέβαια, και αυτό ήταν ένα οικογενειακό κλειστό επάγγελμα με δουλειά για μικρούς και μεγάλους, όπως τα περισσότερα παραδοσιακά επαγγέλματα. Δούλευαν καλά με πολλές παραγγελίες. Είχαν οργανωθεί σε Σωματεία και πραγματοποιούσαν την ημέρα της γιορτής του προστάτη τους Προφήτη Ηλία, πανηγυρικές εκδηλώσεις, που άρχισαν από την Ομοσπονδία Επαγγελμάτων απ’ όπου έπαιρναν τη σημαία και εν πομπή τη συνόδευαν στην εκκλησία όπου γινόταν η Θεία Λειτουργία με αρτοκλασία και μνημόσυνο. Στη συνέχεια πήγαιναν ημερήσια εκδρομή με τις οικογένειες τους. Αγαπημένη τους τοποθεσία ήταν οι πηγές της Αγ. Βαρβάρας.
“Στην εποχή της ακμής της καροποιΐας κατά το διάστημα 1924-1958 και ειδικότερα ως το 1940, στη Δράμα υπήρχαν 30-40 καροποιοί και περίπου 20 σε Προσοτσάνη, Δοξάτο και Άγιο Αθανάσιο. ”

Ιστορική αναδρομή
Το 192 ήρθε στη Δράμα ένας ολόκληρος οικισμός Αδριανοπουλιτών, ο Κιρσχανέ. Ανάμεσα τους υπήρχαν και καροποιοί. Ήρθαν επίσης Θρακιώτες πρόσφυγες καροποιοί από άλλα μέρη όπως την Ανατολική και Βόρεια Θράκη. δριανοπουλίτες καροποιοί πήγαν και στην Προσοτσάνη, γιατί εκεί δόθηκαν γεωργικοί κλήροι λόγο της καπνοκαλλιέργειας, αλλά επιπλέον γιατί ήταν μεγάλο μέρος, συγκοινωνιακός κόμβος και μπορούσαν να ασκήσουν ένα τέτοιο επάγγελμα που είχε πολλή πέραση τότε. Στις Σαράντα Εκκλησιές έχουμε την ειδικότητα των απλών σιδεράδων καροποιών για σκέτα κάρα και σπανιότερα για σούστες. Παράλληλα κυκλοφορούσε το βοδόκαρο που ήταν γερό αμάξι, χωρίς παραπανίσια στολίδια, προορισμένο να εξυπηρετεί τους χωρικούς στις χοντρές δουλειές του χωραφιού. Με τον καιρό το ξυλένιο κάρο υποχώρησε τελείως και παραχώρησε τη θέση του στο σιδερένιο, όπως το λένε πλέον στο εξής. Όμως το αλογόκαρο είχε ήδη γίνει σιδερένιο από την Πατρίδα. Οι ανάγκες σε ζωήλατα τροχοφόρα μέσα μεταφοράς οδηγούν την καροποιΐα σε ακμή. Την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Βουλγαρική κατοχή (1941-1945) αρκετοί καροποιοί έφυγαν στη Βέροια ή σε χωριά για λόγους ασφάλειας. Κατά τον Εμφύλιο (1945-50), η Εφορία Υλικού Πολέμου προσελκύει καροποιούς ως υπαλλήλους για τις στρατιωτικές της ανάγκες.
Μετά τη λήξη του, κατά το 1950-55 η ύπαιθρος είχε ανάγκη μεταφορικών μέσων, βοηθητικών της γεωργίας, για να ορθοποδήσει. Η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος, δίνει δάνεια στους αγρότες και κάνει μεγάλους διαγωνισμούς για να αναλάβουν τα Σωματεία καροποιών την κατασκευή κάρων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Η Θεσσαλονίκη παίρνει τη μερίδα του λέοντος γι’ αυτό και ορισμένοι καροποιοί της επαρχίας πάνε εκεί. Ανάμεσα στις επαρχιακές πόλεις συναγωνίζονται η Κομοτηνή, η Δράμα και η Προσοτσάνη. Τις ζωγραφιές στα κάρα της κάνουν ειδικοί ζωγράφοι. Με χτυπητά χρώματα παριστάνουν λουλούδια και σκηνές από τη φύση, κυνήγι, ζώα, πουλιά και άλλα θέματα σχετικά με το επάγγελμα του αγοραστή. Στην εποχή της ακμής της καροποιΐας κατά το διάστημα 1924-1958 και ειδικότερα ως το 1940, στη Δράμα υπήρχαν 30-40 καροποιοί και περίπου 20 σε Προσοτσάνη, Δοξάτο και Άγιο Αθανάσιο.

Η εκτόπιση των κάρων
“Τις ζωγραφιές στα κάρα της κάνουν ειδικοί ζωγράφοι. Με χτυπητά χρώματα παριστάνουν λουλούδια και σκηνές από τη φύση, κυνήγι, ζώα, πουλιά και άλλα θέματα σχετικά με το επάγγελμα του αγοραστή.”
Ήδη πριν από τον πόλεμο του 40 εμφανίζεται δειλά το τρακτέρ και εκτοπίζει σταδιακά το βοδόκαρο που κυκλοφορεί αργά στους χωματόδρομους και τα χωριά. Συγχρόνως το αλογόκαρο εκτοπίζεται στην αγορά από το τρίκυκλο. Το αυτοκίνητο, επιβατικό ή φορτηγό, μπαίνει δυναμικά στους δρόμους. Ένας άλλος λόγος είναι η μετανάστευση του πληθυσμού τη δεκαετία του 60 στην Γερμανία. Οι καροποιοί χάνουν τις δουλειές τους. Το επάγγελμα πέφτει κατακόρυφα και οι περισσότεροι καροποιοί, για να επιζήσουν αλλάζουν επάγγελμα. Τα παιδιά των καροποιών που είχαν κλήση στις τέχνες ακολουθούν σύγχρονα παρεμφερή επαγγέλματα π.χ. τορναδόρου, ή μορφώνονται και γίνονται δημόσιοι υπάλληλοι.
Γνωστές οικογένειες καροποιών στη Δράμα και τα καροποιΐα τους

Καροποιΐα στη Δράμα υπήρχαν επί των οδών:
1.Ανδριανουπόλεως 18: καροποιΐο Μιχ. Αραμπατζή
2.Σαράντα Εκκλησιών και Προύσης: καροποιΐο Μιχ. Αραμπατζή
“Στη Δράμα και στην Προσοτσάνη οι καροποιοί είχαν ανεπτυγμένα εργαστήρια με καλφάδες και τσιράκια. Στην ουσία, βέβαια, και αυτό ήταν ένα οικογενειακό κλειστό επάγγελμα με δουλειά για μικρούς και μεγάλους, όπως τα περισσότερα παραδοσιακά επαγγέλματα. Δούλευαν καλά με πολλές παραγγελίες”
3.Προύσης 2: καροποιΐο Αθανάσιου Αραμπατζή
4.Σκρά 90: ξυλεμπορικό Αθ. Αραμπατζή
5.Σαράντα εκκλησιών 11: καροποιΐο Γ. Κεσίση
6.Φιλίππου: Καροποιΐο Κεσίση, Δερμεντζή (Θ. Δημάκη), Πετρίδη
Ρένα Τριανταφυλλίδου