Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ύπαρξη στην τοπική κοινότητα Καλής Βρύσης ιερού Διονυσιακής λατρείας πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Η περιοχή πλούσια σε αρχαιότητες από τους προϊστορικούς μέχρι τους βυζαντινούς χρόνους, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτιστικής και ιστορικής φυσιογνωμίας του τόπου αυτού.
Το Ιερό βρίσκεται στη θέση «μικρή τούμπα» και απέχει 2,5 χιλιόμετρα από το Δημοτικό Διαμέρισμα Καλής Βρύσης και δεσπόζει σε όλη την κοιλάδα του ποταμού Αγγίτη, επάνω σε ένα πλάτωμα - φυσική θέση σημαντική και αξιόλογο πέρασμα για διάφορες εποχές, ανάμεσα στα βουνά Μενοίκιο και Φαλακρό, που βρίσκεται απέναντι, και σε μικρή απόσταση από το Σπήλαιο των Πηγών του ποταμού Αγγίτη.
Το κτίριο ωραίας τοιχοδομίας, είναι μοναδικό δείγμα κτίσματος ιστορικών χρόνων για το Νομό Δράμας. Μια πρώτη προσπάθεια χρονολόγησης που στηρίζεται σε ευρήματα μας οδηγεί στα τέλη του 4ου αιώνα με αρχές του 300 π.Χ.
Αποκαλύφθηκε ένα παχύ στρώμα καταστροφής από φωτιά και θραύσματα αγγείων καθώς και νομίσματα μαζί με κομμάτια από πλιθιά και καμένα ξύλα, τα οποία μαρτυρούν το βίαιο πέρασμα της φωτιάς που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές.
Στην ίδια περιοχή βρέθηκε μαρμάρινη προτομή του θεού Διόνυσου ρωμαϊκών χρόνων.Η σπουδαιότητα του ναού και η δυνατότητα προσέλκυσης επισκεπτών οι οποίοι θα μπορέσουν από κοντά να θαυμάσουν το μεγαλοπρεπή ιερό του Διόνυσου επέβαλε την πραγματοποίηση μιας σειράς έργων και ενεργειών όπως: προσεκτική ανασκαφή η οποία έγινε από ομάδες ειδικευμένων αρχαιολόγων και η οποία ανάδειξε πλήρως το ιερό του Διονύσου, περίφραξη του χώρου του ιερού προς αποφυγή καταστροφών και κλοπών, κατασκευή στεγάστρου η οποία συμβάλει στην προστασία τόσο του ιερού όσο και των επισκεπτών από δυσμενή καιρικά φαινόμενα, απαλλοτρίωση των γύρω αγροτεμαχίων και δημιουργία χώρων στάθμευσης καθώς και ασφαλτόστρωση του δρόμου από την κοινότητα Καλής Βρύσης προς το ιερό.

Σε απόσταση 500 μ. από το Σπήλαιο της Αλιστράτης, στο πέρασμα των αιώνων, ο Αγγίτης δημιούργησε ένα στενό πέρασμα υψηλής αισθητικής, γνωστό ως το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη ή Στενά Πέτρας ή Διώρυγα. Το μήκος του είναι περίπου 15 χλμ. Το φαράγγι χωρίζει τους ορεινούς όγκους του Παγγαίου και του Μενοικίου.
Κατά μήκος του φαραγγιού υπάρχουν πολλά σπήλαια, τα οποία κατοικήθηκαν σε διάφορες εποχές. Σε τρία μάλιστα σημεία βρέθηκαν ίχνη από βραχογραφίες του 5°- 6° μ.Χ. αιώνα, που παριστάνουν φιγούρες ιππέων, ελαφιών και καμηλών.

Το Φαράγγι της Πετρούσας - Πύργων, ξεκινάει βόρεια από το χωριό των Πύργων και καταλήγει στην Πετρούσα. Με μήκος περισσότερο των 10 χιλιομέτρων αποτελεί πόλο έλξης για τους φυσιολάτρες - περιπατητές, οι οποίοι μπορούν να το διασχίσουν κάτω από κατακόρυφα βράχια, μέσα σ' ένα εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς τοπίο. Στις πλαγιές του φαραγγιού φιλοξενούνται πολύχρωμα αγριολούλουδα, ανθεκτικά ξερόφυτα αλλά και ενδιαφέρουσα δενδρώδης βλάστηση. Επιπλέον το φαράγγι αποτελεί καταφύγιο για πλήθος ειδών της πανίδας.
Το καλοκαίρι του 1968 πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά οργανωμένη διάσχιση του Φαραγγιού από ομάδα Ιταλών με ντόπιο οδηγό. Από την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στα βόρεια του χωριού των Πύργων, αναζητούμε το καταφύγιο, στη θέση "Κάπι" για τους ντόπιους, προκειμένου να αρχίσουμε την εξερεύνησή μας μέσα στο "Φαράγγι". Η διαδρομή είναι σχεδόν επίπεδη, σε ορισμένα μόνο σημεία γίνεται ανηφορική. Το έδαφος είναι στρωμένο με πέτρες χειμάρρων και ελίσσεται ανάμεσα σε απότομες και πολύ δασωμένες ράχες. Σε πολλά σημεία γίνεται εξαιρετικά στενό με πλάτος που δεν ξεπερνά τα 3-5 μέτρα, όπου σχηματίζονται λεκάνες με νερό. Με δέος πλησιάζουμε την περιοχή με το στεφάνι των κορυφών. Μπροστά μας, το Φαράγγι χωρίζεται σε δύο παρακλάδια, που κατευθύνονται στις πλαϊνές ορθοπλαγιές, ενώ οι κεντρικές ορθοπλαγιές καταλήγουν σε άλλα δύο παρακλάδια...
Νοτιότερα και στο ύψος του Δημοτικού Διαμερίσματος Πετρούσας και εντός του Φαραγγιού, δημιουργήθηκε ένα πανέμορφο Πέτρινο Θέατρο που κάθε καλοκαίρι αποτελεί το επίκεντρο πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων για όλο τον Νομό Δράμας.
Με πρωτεργάτες τους κατοίκους της Πετρούσας και με την βοήθεια του Δήμου Προσοτσάνης και της Νομαρχίας Δράμας έγιναν μια σειρά από έργα, όπως κατασκευή γεφυριών, μικρής εκκλησίας με καμπαναριό (είναι το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας μέσα σε φυσική σπηλιά, όπου πιστεύεται ότι αναβλύζει άγιασμα μέσα από τους βράχους), αμφιθεατρικού χώρου 4.500 θέσεων, κτίσματος-καταφυγίου, ξύλινης εξέδρας για παραστάσεις, δρόμων πρόσβασης προς το Φαράγγι, πετρόκτιστη περίφραξη του χώρου κλπ.

Το σπήλαιο των πηγών του ποταμού Αγγίτη βρίσκεται στο Δ.Δ. Κοκκινογείων του Δήμου Προσοτσάνης, 25χιλιόμετρα Β.Δ. της πόλης Δράμας.
Η ανακάλυψη του έγινε το 1978 από ομάδα Γάλλων σπηλαιολόγων σε συνεργασία με την Ελληνική Σπηλαιολογική εταιρεία και η μοναδικότητα του οφείλεται στις πηγές του ποταμού, στους νότιους πρόποδες του Φαλακρού όρους. Η ορμητική έξοδος του ποταμού στην ελεύθερη φύση πραγματοποιείται από μικρό σχετικά τοξοειδές άνοιγμα - στη βάση ενός μικρού θολωτού σπηλαίου (αίθουσα του τροχού). Η αίθουσα αυτή που έχει διάμετρο 40 μέτρα και μέγιστο ύψος 15 μέτρα ήταν γνωστή λόγο του φυσικού ανοίγματος που έχει και αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τους σπηλαιολόγους οι οποίοι ενήργησαν υποβρύχια διάβαση και πέρασαν μέσα από ισχυρό "σιφώνι" μήκους περίπου 70 μέτρων στο κυρίως σπήλαιο.
Η λιθολογική σύσταση του Φαλακρού όρους (ασβεστόλιθοι) και η κλειστή λεκάνη του Κάτω Νευροκοπίου που βρίσκεται βορειότερα συντελούν στην απορρόφηση των υδάτων της βροχής και των χειμάρρων. Τα νερό αυτά στην διαδρομή τους δημιουργούν έναν επιμήκη αλλά όχι ευθύγραμμο καρστικό αγωγό που είναι το σπήλαιο. Η μορφολογική μελέτη του σπηλαίου έδειξε ότι κατά μήκος του κύριου άξονα ανάπτυξης του έχουν σχηματιστεί διευρύνσεις (αίθουσες) και στενώματα (σιφώνια),σταλακτικός διάκοσμος, ο οποίος μειώνεται από την είσοδο προς το εσωτερικό, και λίγοι - λόγω της ροής των υδάτων σταλαγμίτες, οι οποίοι αναπτύσσονται συχνά πάνω σε πεσμένους βραχόλιθους. Ο πυθμένας του σπηλαίου καλύπτεται από αποθέσεις ιλύος, αργίλου και άμμου, των οποίων το πάχος είναι πάνω από 10 μέτρα. Μέχρι σήμερα έχουν εξερευνηθεί 10 χιλιόμετρα (8 χιλ. στην κεντρική αρτηρία και 2 χιλ. σε διακλαδώσεις ) από Γάλλους σπηλαιολόγους ενώ έχουν χαρτογραφηθεί λεπτομερειακά τα 2,5 χιλ. από Ελληνική επιστημονική ομάδα με την επίβλεψη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα 500 πρώτα μέτρα του μοναδικού αυτού φυσικού μνημείου.
Η απώτερη προϊστορία στην περιοχή του σπηλαίου αγγίζει τα 30.000 χρόνια πριν από σήμερα, σύμφωνα με τις απόλυτες χρονολογήσεις που έδωσε το εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής "Δημόκριτος". Η χρονολόγηση αφορά στον ανώτερο ανασκαφικό ορίζοντα της τομής που έγινε στο πλάι της τεχνητής εισόδου .Η ανασκαφή που γίνεται εκεί, από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας -Σπηλαιολογίας από το 1992, έφερε στο φως λίθινα εργαλεία και οστά ζώων (άλογα, ελάφια, δασύμαλλο ρινόκερο, μεγάκερο, μαμούθ.)
Στην αίθουσα του τροχού στην αριστερή όχθη του ποταμού και σε ένα μικρό πλάτωμα (10Χ12 μ. περίπου) διαμορφωμένο σε δύο βαθμίδες, ανακαλύφθηκαν λείψανα εγκαταστάσεων του τέλους της Νεολιθικής περιόδου, δηλαδή του τέλους της 3ης χιλιετίας π.Χ.
Δείγματα από τον εργαλειακό εξοπλισμό και τα οστά που προήλθαν από την ανασκαφική τομή εκτίθενται στο Μουσείο Δράμας.
Στη δεξιά όχθη του Αγγίτη η εγκατάσταση αποίκων, που πρέπει να είχαν σχέση με τη Ρωμαϊκή πόλη των Φιλίππων, είχε αποτέλεσμα τη δημιουργία εκτεταμένου οικισμού και νεκροταφείων που δεν έχουν ανασκαφεί ακόμη. ΓΙ αυτό ο χώρος που βρίσκεται δεξιά και αριστερά της τεχνητής εισόδου του σπηλαίου δεν είναι επισκέψιμος .Στην κορυφή του κόσμου πάνω από τη φυσική είσοδο του σπηλαίου υπάρχει διπλός οχυρωματικός περίβολος. Η ασβεστόκτιστη αυτή οχύρωση, δέσποζε στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας και έλεγχε περάσματα της περιοχής.

Μεγάλο επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει και η φυσική ομορφιά του περιβάλλοντος χώρου του σπηλαίου. Η πλούσια βλάστηση, στις όχθες του ποταμού, που αποτελείται από πλατάνια, ιτιές, λεύκες κ.α., δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν μοναδικές στιγμές ηρεμίας και ξεκούρασης.
"Η όψη (του περιβάλλοντος χώρου) άλλαξε αμέσως μόλις ανακαλύψαμε τα βράχια που σχημάτιζαν τη σπηλιά. Μια δροσερή σκιά μας περιτύλιγε: Νερά διάφανα που κυλούσαν ήσυχα, μια θέα ανεμπόδιστη στα αριστερά μας, ανάμεσα σε χαμηλούς λόφους που πλαισίωναν το ποτάμι , απότομα βράχια σκεπασμένα με φυτά και θάμνους... Η είσοδος της σπηλιάς είναι ορατή μόνο όταν πλησιάσει κανείς. Όγκοι από γκριζωπό μάρμαρο, κομματιασμένοι προφανώς από σεισμούς, έφραζαν όλα τα περάσματα. Συρθήκαμε πάνω στα χέρια μας για να μπούμε. Το θέαμα όμως που μας προσφέρθηκε μας αντάμειψε για το μόχθο. Από το βάθος της σπηλιάς ξεπηδά νερό διάφανο που κύλα σ' ένα στρώμα άμμου, στην αρχή χωρίς θόρυβο. ..Αρχίζει να σιγομουρμουρίζει μόλις φτάσει έξω; Σε μια κοιλότητα κάτω από ένα άνοιγμα από το οποίο μπαίνει φως μυστηριακό, διακρίναμε ερείπια από αρχαία κατασκευή..."

Η τοποθεσία «ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ», που βρίσκεται στο 3ο χλμ. Προσοτσάνης - Καλής Βρύσης, στις όχθες του ποταμού Αγγίτη του Δήμου Προσοτσάνης, αποτελεί για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής - και όχι μόνο - ένα ευχάριστο διάλειμμα γοητεύοντας τον επισκέπτη με τον φυσικό και υδάτινο πλούτο της. Προτρέπει σε ευχάριστους περιπάτους, πίκνικ και βόλτες με το ποδήλατο όλες τις εποχές του χρόνου.
Η πλούσια βλάστηση, τα τρεχούμενα νερά και η κατάλληλη υποδομή του χώρου προσφέρουν σε μικρούς και μεγάλους λάτρεις της φύσης τα απαραίτητα ερεθίσματα για ευχάριστες ώρες αναψυχής.

Από το 2003 μια ομάδα νέων ανθρώπων «01 ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΙ» δημιούργησαν στο χώρο του εργοστασίου έναν θεσμό. Παντρεύοντας τη ΦΥΣΗ με τον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ καθιέρωσαν το γνωστό πλέον RIVER PARTY. Κάθε Καλοκαίρι, το μήνα Αύγουστο, , «01 ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΙ», σε συνεργασία με τον Δήμο Προσοτσάνης συμπληρώνουν τους ήχους της φύσης με τις νότες της μουσικής.
Για μερικές βραδιές δίνετε στο μουσικόφιλο κοινό η ευκαιρία για ψυχαγωγία με συναυλίες μεγάλων καλλιτεχνών όπως : Γιάννης Γιοκαρίνης, Λάκη Παπαδόπουλος, LOCOMONDO, ΜΠΛΕ, Πάνος Κατσιμίχας, Μάνος Ξυδούς, Θάνος Μικρούτσικος, Μίλτος Πασχαλίδης, Ρίτα Αντωνοπούλου, Μπάμπη Στόκα , Δημήτρη Σταρόβα, Σωκράτη Μάλαμα, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Αετόπουλος κ.α.

Χάρη στους πρόσφυγες καραποιούς η τέχνη αυτή αναπτύχθηκε και στη Δράμα και η φήμη της κυριάρχησε σε τέτοιο σημείο, ώστε σε τουριστικό χάρτη με βασικά προϊόντα της κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας να συμπεριλαμβάνεται και μια ζωγραφισμένη σούστα (αλογόκαρο) στην περιοχή της Προσοτσάνης Δράμας.

Οι καροποιοί της Δράμας είχαν τα εργαστήρια τους κοντά στην ξυλένια γέφυρα στο συνοικισμό των Δώδεκα Αποστόλων όπου ήταν και οι στρατιωτικοί φούρνοι. Η περιοχή της Δράμας – Προσοτσάνης, με τα πλούσια δάση της στα βόρεια αι τα μεγάλο κάμπο στα πόδια της, διευκόλυνε την ανάπτυξη του επαγγέλματος, επειδή υπήρχε άφθονη καροξυλεία και επειδή λειτουργούσαν σύγχρονα εργοστάσια επεξεργασίας της που, βέβαια, τροφοδοτούσαν και άλλες πόλεις. Οι καροποιοί των κωμοπόλεων και χωριών προκειμένου να πάρουν κλήρο ως πρόσφυγες, έπρεπε να δηλώσουν ότι είναι γεωργοί, γιατί το επάγγελμα του καροποιού θεωρούνταν παραπληρωματικό και γι’ αυτό δεν αναφέρεται ειδικά.
Στη Δράμα και στην Προσοτσάνη οι καροποιοί είχαν ανεπτυγμένα εργαστήρια με καλφάδες και τσιράκια. Στην ουσία, βέβαια, και αυτό ήταν ένα οικογενειακό κλειστό επάγγελμα με δουλειά για μικρούς και μεγάλους, όπως τα περισσότερα παραδοσιακά επαγγέλματα. Δούλευαν καλά με πολλές παραγγελίες. Είχαν οργανωθεί σε Σωματεία και πραγματοποιούσαν την ημέρα της γιορτής του προστάτη τους Προφήτη Ηλία, πανηγυρικές εκδηλώσεις, που άρχισαν από την Ομοσπονδία Επαγγελμάτων απ’ όπου έπαιρναν τη σημαία και εν πομπή τη συνόδευαν στην εκκλησία όπου γινόταν η Θεία Λειτουργία με αρτοκλασία και μνημόσυνο. Στη συνέχεια πήγαιναν ημερήσια εκδρομή με τις οικογένειες τους. Αγαπημένη τους τοποθεσία ήταν οι πηγές της Αγ. Βαρβάρας.
“Στην εποχή της ακμής της καροποιΐας κατά το διάστημα 1924-1958 και ειδικότερα ως το 1940, στη Δράμα υπήρχαν 30-40 καροποιοί και περίπου 20 σε Προσοτσάνη, Δοξάτο και Άγιο Αθανάσιο. ”

Ιστορική αναδρομή
Το 192 ήρθε στη Δράμα ένας ολόκληρος οικισμός Αδριανοπουλιτών, ο Κιρσχανέ. Ανάμεσα τους υπήρχαν και καροποιοί. Ήρθαν επίσης Θρακιώτες πρόσφυγες καροποιοί από άλλα μέρη όπως την Ανατολική και Βόρεια Θράκη. δριανοπουλίτες καροποιοί πήγαν και στην Προσοτσάνη, γιατί εκεί δόθηκαν γεωργικοί κλήροι λόγο της καπνοκαλλιέργειας, αλλά επιπλέον γιατί ήταν μεγάλο μέρος, συγκοινωνιακός κόμβος και μπορούσαν να ασκήσουν ένα τέτοιο επάγγελμα που είχε πολλή πέραση τότε. Στις Σαράντα Εκκλησιές έχουμε την ειδικότητα των απλών σιδεράδων καροποιών για σκέτα κάρα και σπανιότερα για σούστες. Παράλληλα κυκλοφορούσε το βοδόκαρο που ήταν γερό αμάξι, χωρίς παραπανίσια στολίδια, προορισμένο να εξυπηρετεί τους χωρικούς στις χοντρές δουλειές του χωραφιού. Με τον καιρό το ξυλένιο κάρο υποχώρησε τελείως και παραχώρησε τη θέση του στο σιδερένιο, όπως το λένε πλέον στο εξής. Όμως το αλογόκαρο είχε ήδη γίνει σιδερένιο από την Πατρίδα. Οι ανάγκες σε ζωήλατα τροχοφόρα μέσα μεταφοράς οδηγούν την καροποιΐα σε ακμή. Την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Βουλγαρική κατοχή (1941-1945) αρκετοί καροποιοί έφυγαν στη Βέροια ή σε χωριά για λόγους ασφάλειας. Κατά τον Εμφύλιο (1945-50), η Εφορία Υλικού Πολέμου προσελκύει καροποιούς ως υπαλλήλους για τις στρατιωτικές της ανάγκες.
Μετά τη λήξη του, κατά το 1950-55 η ύπαιθρος είχε ανάγκη μεταφορικών μέσων, βοηθητικών της γεωργίας, για να ορθοποδήσει. Η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος, δίνει δάνεια στους αγρότες και κάνει μεγάλους διαγωνισμούς για να αναλάβουν τα Σωματεία καροποιών την κατασκευή κάρων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Η Θεσσαλονίκη παίρνει τη μερίδα του λέοντος γι’ αυτό και ορισμένοι καροποιοί της επαρχίας πάνε εκεί. Ανάμεσα στις επαρχιακές πόλεις συναγωνίζονται η Κομοτηνή, η Δράμα και η Προσοτσάνη. Τις ζωγραφιές στα κάρα της κάνουν ειδικοί ζωγράφοι. Με χτυπητά χρώματα παριστάνουν λουλούδια και σκηνές από τη φύση, κυνήγι, ζώα, πουλιά και άλλα θέματα σχετικά με το επάγγελμα του αγοραστή. Στην εποχή της ακμής της καροποιΐας κατά το διάστημα 1924-1958 και ειδικότερα ως το 1940, στη Δράμα υπήρχαν 30-40 καροποιοί και περίπου 20 σε Προσοτσάνη, Δοξάτο και Άγιο Αθανάσιο.

Η εκτόπιση των κάρων
“Τις ζωγραφιές στα κάρα της κάνουν ειδικοί ζωγράφοι. Με χτυπητά χρώματα παριστάνουν λουλούδια και σκηνές από τη φύση, κυνήγι, ζώα, πουλιά και άλλα θέματα σχετικά με το επάγγελμα του αγοραστή.”
Ήδη πριν από τον πόλεμο του 40 εμφανίζεται δειλά το τρακτέρ και εκτοπίζει σταδιακά το βοδόκαρο που κυκλοφορεί αργά στους χωματόδρομους και τα χωριά. Συγχρόνως το αλογόκαρο εκτοπίζεται στην αγορά από το τρίκυκλο. Το αυτοκίνητο, επιβατικό ή φορτηγό, μπαίνει δυναμικά στους δρόμους. Ένας άλλος λόγος είναι η μετανάστευση του πληθυσμού τη δεκαετία του 60 στην Γερμανία. Οι καροποιοί χάνουν τις δουλειές τους. Το επάγγελμα πέφτει κατακόρυφα και οι περισσότεροι καροποιοί, για να επιζήσουν αλλάζουν επάγγελμα. Τα παιδιά των καροποιών που είχαν κλήση στις τέχνες ακολουθούν σύγχρονα παρεμφερή επαγγέλματα π.χ. τορναδόρου, ή μορφώνονται και γίνονται δημόσιοι υπάλληλοι.
Γνωστές οικογένειες καροποιών στη Δράμα και τα καροποιΐα τους

Καροποιΐα στη Δράμα υπήρχαν επί των οδών:
1.Ανδριανουπόλεως 18: καροποιΐο Μιχ. Αραμπατζή
2.Σαράντα Εκκλησιών και Προύσης: καροποιΐο Μιχ. Αραμπατζή
“Στη Δράμα και στην Προσοτσάνη οι καροποιοί είχαν ανεπτυγμένα εργαστήρια με καλφάδες και τσιράκια. Στην ουσία, βέβαια, και αυτό ήταν ένα οικογενειακό κλειστό επάγγελμα με δουλειά για μικρούς και μεγάλους, όπως τα περισσότερα παραδοσιακά επαγγέλματα. Δούλευαν καλά με πολλές παραγγελίες”
3.Προύσης 2: καροποιΐο Αθανάσιου Αραμπατζή
4.Σκρά 90: ξυλεμπορικό Αθ. Αραμπατζή
5.Σαράντα εκκλησιών 11: καροποιΐο Γ. Κεσίση
6.Φιλίππου: Καροποιΐο Κεσίση, Δερμεντζή (Θ. Δημάκη), Πετρίδη
Ρένα Τριανταφυλλίδου

Ο Αγγίτης ποταμός αποτελεί κύριο παραπόταμο του Στρυμόνα με τον οποίο ενώνεται στο ύψος της Μυρκίνου. Πηγάζει από το όρος Φαλακρό και στην πορεία του προς το Στρυμόνα συναντά δυο σπήλαια, του Μααρά στη Δράμα και της Αλιστράτης. Διασχίζει τα χωριά Νέα Πέτρα και Δραβήσκο δημιουργώντας παραποτάμιες ζώνες και πλούσια βλάστηση.

Στην κοιλάδα του Αγγίτη, συναντάει κανείς πλούσια χλωρίδα, η οποία περιλαμβάνει υδροχαρείς δάφνες, ιτιές, πλατάνια, λεύκες, αλλά και ενδιαφέρουσα πανίδα που τη χαρακτηρίζουν οι καμποπέρδικες, τα αγριοπερίστερα, τα τρυγόνια, οι κότσιφες, οι γερακίνες κ.α.
Στην πεδιάδα της περιοχής, ο Αγγίτης «εισβάλλει» από τα στενά της Πέτρας (Τασλούκ Μπογάς) ή Διώρυγα ή Βράους, σχηματίζοντας το περίφημο φαράγγι της Αλιστράτης ή φαράγγι του Αγγίτη, όπως είναι γνωστό.

Το φαράγγι του Αγγίτη είναι χαρακτηρισμένο ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και αποτελεί μια επιγενετική κοιλάδα, η οποία δημιουργήθηκε από τις εξελικτικές διεργασίες στο χώρο των λεκανών Σερρών και Δράμας, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Παγγαίου και του Μενοικίου. Εκτείνεται σε μήκος περίπου 15 χιλ και βάθος 80-150 μέτρων και τα τοιχώματα του είναι τόσο απότομα που αρχικά θεωρήθηκαν λανθασμένα ότι αποτελούν τεχνητή κατασκευή του Φιλίππου Β’ σε μια προσπάθεια να αποξηράνει τα τενάγη των Φιλίππων και Δράμας.
Ο ποταμός Αγγίτης ή Πάνακας όπως ήταν γνωστός κατά την αρχαιότητα και τη Βυζαντινή εποχή, διακόσμησε στο πέρασμα των χρόνων το φαράγγι με μικρές και μεγάλες σπηλιές και καμάρες, δημιουργώντας ένα φυσικό καταφύγιο το οποίο προσέλκυσε ανά τους αιώνες τους ανθρώπους καθώς παρείχε προστασία από εξωτερικούς εχθρούς.

Δείγματα της ανθρώπινης παρουσίας, βλέπουμε στις βραχογραφίες που έχουν ανακαλυφθεί και παριστάνουν ζώα, όπως ελάφια με κέρατα, καμήλες, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια, αλλά και αφηρημένα σχέδια.
Από τις παραστάσεις των ιππέων, πιθανολογείται ότι οι βραχογραφίας έγιναν τον 50-6ο π.Χ. αιώνα.
Μυθολογικά το φαράγγι του Αγγίτη μνημονεύεται ως τόπος εμφάνισης της Σφίγγας, αλλά και ως πύλη του Άδη όπου ο Πλούτωνας έφερε την Περσεφόνη, θυγατέρα της Δήμητρας όταν την έκλεψε για να τη φέρει στον κάτω κόσμο.

Ο Ιππέας της βραχογραφίας μεγάλωσε
Μια από τις σημαντικότερες προϊστορικές βραχογραφίες του Φαραγγιού του Αγγίτη, αυτή του «Ιππέα», πήρε μορφή καλλιτεχνικού βραχοανάγλυφου διαστάσεων 16 x20 μέτρων και κοσμεί εδώ και λίγες μέρες κομμάτι του Φαραγγιού, υπογραμμίζοντας την ιστορία της περιοχής.
Ο «Ιππέας» της βραχογραφίας που χαράχτηκε πριν από 3.000 χρόνια, «δραπέτευσε» από την πέτρα του. Με πρωτοβουλία ομάδας καλλιτεχνών δύο Πανεπιστημίων, μετακινήθηκε και μεγάλωσε, αποτελώντας έναν ακόμη λόγο επίσκεψης στο Σπήλαιο Αλιστράτης και στο Φαράγγι του Αγγίτη.
«Η αναπαράσταση, δημιουργήθηκε στα πλαίσια της συνεργασίας της Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, του Πανεπιστήμιου Tras-os-Montes e AltoDouro και του Κέντρου Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου Coimbra της Πορτογαλίας.

Πρόκειται για μια συνεργασία που ξεκίνησε το 2010 για την επιτόπια μελέτη των προϊστορικών βραχογραφιών, όπου δημιουργήθηκαν προβληματισμοί και σύντομα δόθηκε συνέχεια καθώς η Βόρεια Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα η περιοχή της Αλιστράτης είναι πλούσια σε προϊστορικές βραχογραφίες.

Η συνεργασία των Πανεπιστημίων ολοκληρώθηκε με την συνεργασία τους με το Σπήλαιο της Αλιστράτης και με τους Δήμους Νέας Ζίχνης και Αμφίπολης» δήλωσε στον «Κ» ο Δ/ντής του Σπηλαίου Νίκος Καρτάλης.
Το έργο της ομάδας με επικεφαλής τους καθηγητές κ.κ. Μορταράκο και Τσακίρη της ΣΚΤ του ΑΠΘ και επιστημονικό συνεργάτη τον υποψήφιο διδάκτορα Γιώργο Ηλιάδη, αναπτύχθηκε σε ελεύθερο πεδίο ορατό από όλα τα σημεία περιπάτου του Φαραγγιού, ενώ το βράδυ φωτιζόμενο μοιάζει με επίγειο αστερισμό.

«Οτιδήποτε ενισχύει την ομορφιά του τοπίου και γίνεται κίνητρο επισκεψιμότητας σεβόμενο φυσικά την φύση και την ιστορία της περιοχής, είναι για μας καλοδεχούμενο. Ειδικά όταν γίνεται από Πανεπιστημιακούς και εγκεκριμένους επιστήμονες» τόνισε ο Δήμαρχος Ν. Ζίχνης Ανδρέας Δαιρετζής.
Το Φαράγγι του Αγγίτη μαζί με το Σπήλαιο της Αλιστράτης, αποτελούν τουριστικούς προορισμούς για χιλιάδες επισκέπτες από Ελλάδα και εξωτερικό και χαρακτηρίζονται ως θαύματα της φύσης.

Το ιστορικό παρελθόν τους, συναγωνίζεται σε αξία το γεωλογικό και σπηλαιολογικό τους ενδιαφέρον, με τους επιστήμονες κάθε εθνικότητας να εστιάζουν πάνω τους τακτικά την προσοχή τους και την ερευνητική τους δράση.
Το ότι οι προϊστορικές βραχογραφίες της περιοχής αποτέλεσαν έμπνευση και για τους καλλιτέχνες,
αποδεικνύει το ανεξάντλητο του συγκεκριμένου τόπου.

Σε πολλές περιοχές της ελληνικής επικράτειας υπάρχουν πολλά ήθη και έθιμα που αναβιώνουν ως τις ημέρες μας. Η αναβίωση της ιστορίας μας αποτελεί καθήκον όχι μόνο για τους πολιτιστικούς φορείς, αλλά και για τον καθέναν από εμάς. Γιατί η ιστορία μας είναι αναμφισβήτητη, δεν αντιγράφεται από ξένους επιβουλείς και αποτελεί “φάρο” για την γενιά μας, αλλά και για τις επόμενες γενιές.
Ας περιηγηθούμε λοιπόν σε μια τέτοια περιοχή του Νομού Δράμας, που είναι το χωρίο Καλή Βρύση. Έχει παράδοση και πολιτισμό και συνεχίζει να διατηρεί όλα τα πολιτιστικά του στοιχεία με κάποιους βέβαια νεωτερισμούς. Είναι ένα δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Προσοτσάνης, με όλες τις ξεχωριστές ομορφιές που έχει ο τόπος αυτός και με ανθρώπους ιδιαίτερα φιλόξενους. Η Καλή Βρύση πήρε το όνομά της από τα πολλά νερά που πήγαζαν από τις πολυάριθμες πηγές της. Είναι ένα ημιορεινό χωριό στους πρόποδες του Μενοικίου όρους και σε υψόμετρο 270μ.
Μισή ώρα με αυτοκίνητο από το κέντρο της Δράμας και περνώντας από την Προσοτσάνη και από τον ποταμό Αγγίτη οδηγείσαι στην Καλή Βρύση έχοντας διανύσει 23 χλμ, Β.Δ. από την έδρα του νομού.

Οι κάτοικοι φθάνουν γύρω στους 750 (1064 απογραφή 2001). Άνθρωποι ευδιάθετοι και καλοπροαίρετοι. Οι περισσότεροι ντόπιοι στην καταγωγή και κάποιοι άλλοι καταγόμενοι από τον Πόντο, την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Γεωργοί κυρίως στο επάγγελμα καλλιεργούν καπνό, σιτηρά, καλαμπόκι, βαμβάκι και τελευταία αμπέλια. Υπάρχουν επίσης και αρκετοί κτηνοτρόφοι, λατόμοι και οικοδόμοι.
Η ιστορία του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι πρώτοι κάτοικοι λάτρευαν τον Θεό της αμπέλου και της ηδονής, τον Θεό Διόνυσο, έναν Θεό που η λατρεία του ήταν διαδεδομένη σε όλη την περιοχή. Η απόλυτη μαρτυρία της λατρείας αυτής είναι ο ναός αφιερωμένος στον Θεό αυτόν, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη το 1992, λίγο έξω από το χωριό και ανήκει στον 4ο-3ο αιώνα π.Χ. Μαρτυρία αποτελεί και το δρώμενο του Μπαμπούγερου που αναβιώνει ως τις μέρες μας και έχει τις ρίζες του στην διονυσιακή λατρεία. Σε αυτό το δρώμενο θα αναφερθούμε λίγο παρακάτω.

Αργότερα όταν επικράτησε ο χριστιανισμός, οι κάτοικοι ασπάσθηκαν την ορθοδοξία και επικράτησε έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα. Αυτό μαρτυρείται από τα πολυάριθμα εκκλησάκια που είναι χτισμένα σε όλη την εδαφική επικράτεια του χωριού. Σε κάθε άγιο υπάρχει αφιερωμένο μικρό ή μεγάλο προσκυνητάρι και ξωκκλήσι.
Πολλές είναι οι γιορτές κατά τη διάρκεια του έτους που οι κάτοικοι τιμούν με ιδιαίτερη ευλάβεια. Πολλά τα ήθη και έθιμα. Πολλές και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις στο χωριό που φημίζεται για το γλέντι και την διασκέδαση. Άλλοτε σε καθορισμένο χρόνο και τόπο, και άλλοτε όπου υπάρχει όρεξη και καλή παρέα.
Καθορισμένες γιορτές υπάρχουν κάθε εποχή του έτους. Η μεγάλη τεσσαρακοστή του Πάσχα, ξεκινάει με το άναμμα της κούπας το βράδυ της Κυριακής των Απόκρεων. Μια μεγάλη φωτιά από κέδρα στήνεται στο κέντρο του χωριού με σκοπό να εξαγνίσει τις ψυχές των ανθρώπων από τις αμαρτίες για να υποδεχθούν καθαροί το Πάσχα των χριστιανών.
Την Μεγάλη Εβδομάδα, όπως σε όλη την Ελλάδα η Εκκλησία γεμίζει πιστούς. Την κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Παρασκευής ενισχύουν οι νεανικές φωνές που ψάλλουν τα εγκώμια του επιτάφιου θρήνου.

Μετά την Ανάσταση, το Φως της Αναστάσεως μεταφέρεται σε ξωκκλήσια που βρίσκονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, με σκοπό το φως να φυλάει τους ανθρώπους του χωριού.
Την Πέμπτη μετά το Πάσχα την αφιερώνουν στον Θεό. Νωρίς το πρωί γίνεται Θεία Λειτουργία στο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία και στην συνέχεια σχηματίζεται πομπή υπό μορφή λιτανείας. Όλοι οι συμμετέχοντες στην λιτανεία, άλλοι με τα πόδια και άλλοι με τα άλογα, με πρωτοστάτη την εικόνα της Αναστάσεως, γυρίζουν τα γεωγραφικά όρια του χωριού, σχηματίζοντας έναν κύκλο και ικετέουν τον Θεό για καλή υγεία και καλή καρποφορία της γης τους. Η πορεία καταλήγει στα ξωκκλήσια του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Βλασίου όπου στήνεται μεγάλο γλέντι.
Μέσα στο καλοκαίρι και συγκεκριμένα στις 16-17 Ιουλίου τιμάται η Αγία Μαρίνα, στην οποία είναι αφιερωμένος ο ναός, όπου κάποτε λειτουργούσε και ως Ιερά Μονή. Πλήθος ευλαβών προσκυνητών συρρέουν κάθε χρόνο για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Αγίας. Μεγάλη επίσης εμποροπανήγυρη στήνεται στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας και συνεχίζεται με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το πρώτο Σάββατο του Νοεμβρίου, τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε η γιορτή τσίπουρου, στα δύο αποστακτήρια που υπάρχουν εκεί. Στο χωριό που η αμπελοκαλλιέργεια ήταν γνωστή από παλαιότερα χρόνια, η παραγωγή τσίπουρου στα παραδοσιακά καζάνια, θεωρείται από όλους "ιεροτελεστία". Άφθονο τσίπουρο προσφέρεται στους παρευρισκόμενους στην γιορτή αυτήν.
Στις 6 Δεκεμβρίου τιμάται ο Άγιος Νικόλαος, "πολιούχος" του χωριού. Εκεί μετά την Θεία Λειτουργία στον ομώνυμο ναό, πλούσια τοπικά εδέσματα από νοικοκυρές του χωριού, μοιράζονται στους πιστούς.

Την Πρωτοχρονιά, η υποδοχή του χρόνου, γίνεται με το ρίξιμο αλατιού στην φωτιά γιατί "όπως σκάει το αλάτι, έτσι να σκάσουν και οι εχθροί" και με το ρίξιμο νερού στις γωνίες του σπιτιού γιατί "όπως τρέχει το νερό, έτσι να τρέχουν και τα αγαθά στο σπίτι όλο τον χρόνο".
Στα πλαίσια του Δωδεκαημέρου όμως, κορυφαία εκδήλωση θεωρείται η αναβίωση του δρώμενου Μπαμπούγερου, στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου. Ένα έθιμο με διονυσιακές ρίζες που κρατάει από τα αρχαία χρόνια. Η τραγόμορφη όψη του Μπαμπούγερου και ο ήχος των κουδουνιών που φορούν στην μέση έχουν ως σκοπό να ξυπνήσουν την φύση για να βλαστήσει. Έτσι μετά τον αγιασμό των υδάτων, οι Μπαμπούγεροι ξεχύνονται στους δρόμους, πειράζοντας τους περαστικούς, και χτυπώντας τους με ένα σακίδιο γεμάτο στάχτη που κρατούν στο χέρι, προσπαθούν να διώξουν τα κακά δαιμόνια. Τρεις ημέρες και τρεις νύχτες διαρκεί το έθιμο με πολύ γλέντι και χορό, κάτω από τους ήχους των παραδοσιακών οργάνων, της γκάιντας, του νταχάρε, και όχι μόνον. Άφθονος ρέει και ο "μελίφρων οίνος", το κρασί που τρέχει ασταμάτητα τρία μερόνυχτα από την βρύση στην κεντρική πλατεία του χωριού. Αποκορύφωση των τριήμερων εκδηλώσεων η τρίτη ημέρα (8 Ιανουαρίου) με την αναπαράσταση σατυρικού διονυσιακού γάμου το μεσημέρι στην πλατεία του χωριού και στη συνέχεια την προσφορά δωρεάν ντόπιου λουκάνικου σε όλο τον κόσμο και φυσικά με ατελείωτο γλέντι σε κάθε σημείο του χωριού.
Στην Καλή Βρύση λοιπόν η ζεστή φιλοξενία περισσεύει για κάθε επισκέπτη που περνάει από αυτό το ξεχωριστό χωριό. Μοναδική εμπειρία θα ζήσει όποιος περάσει από τον τόπο αυτόν, ιδιαίτερα τις ημέρες των Θεοφανείων. Η συμμετοχή στο γλέντι σε κάθε χώρο και χρόνο είναι καθολική και δεν εξαιρείται ούτε ένας "ξένος". Έτσι η πρόσκληση είναι για όλους ανεξαιρέτως και αποτελεί πρόκληση για να διαπιστωθούν τα προαναφερόμενα.
Η παρουσία σας τις ημέρες των Θεοφανείων (6-8 Ιανουαρίου) στον τόπο που λατρεύτηκε ο Θεός της αμπέλου και του κρασιού, θα είναι μια αφορμή για διέξοδο από την καθημερινότητα και θα δώσει αφορμή για τρικούβερτο γλέντι. Όλα τα άλλα αφήστε τα στους Καληβρυσιώτες. Αυτοί ξέρουν...
Μπαμπούγερα
Η περιοχή της Δράμας και ιδιαίτερα τα χωριά του Μενοίκιου και του Φαλακρού όρους, έχουν να παρουσιάσουν ένα πλούσιο υλικό διονυσιακού χαρακτήρα με πληθώρα εθιμικών πανηγυρισμών και άλλων εκδηλώσεων, που συνδέονται ιδιαίτερα με τις περιόδους του Δωδεκαημέρου και της Αποκριάς, σε περιόδους δηλαδή που αντιστοιχούν σε εποχές κατά τις οποίες τελούνται οι πιο γνωστές Διονυσιακές γιορτές: τα Ανθεστήρια (τέλη Φεβρουαρίου), τα Λήναια (τέλη Ιανουαρίου), τα κατά Αγρούς Διονύσια (αρχές Ιανουαρίου), τα Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια (τέλη Μαρτίου).
Πρόκειται για εκδηλώσεις που τελούνται όχι με αναπαραστατική ή αναβιωτική φολκλορική μορφή, αλλά με μορφή δρώμενου και με συνειδητή συμμετοχή όλων, ως εκπλήρωση χρέους προς την κοινότητα, αφού οι περισσότερες από αυτές αποβλέπουν στην εξασφάλιση της "καλής χρονιάς" στην ευρύτερη διάσταση της καλής υγείας και της πλούσιας καρποφορίας.
Στις εκδηλώσεις αυτές κυριαρχούν ζωόμορφες μεταμφιέσεις, με προβιές ή υποκατάστατά τους και μαζί με αυτές κουδούνια, με την πρωτογενή εδώ σημασία που έχουν ως ηχητικά αντικείμενα για το διώξιμο του κακού, τραγούδια, χοροί, αλληλοπειράγματα, σάτιρα, ευρηματικές παραστάσεις και αναπαραστάσεις ποικίλες με συνοδεία τοπικής λύρας, γκάιντας και νταχαρέ, στοιχεία όλα με έντονο διονυσιασμό, που μεταφέρει σε αρχέγονες τελετές καλοχρονιάς.

Στην Καλή Βρύση πρωταγωνιστούν τα "Μπαμπούγερα", άντρες μεταμφιεσμένοι ζωόμορφα, ζωσμένοι βαριά κουδούνια. Με το πέρας της τελετής του αγιασμού τα Μπαμπούγερα έχουν ήδη συγκεντρωθεί έξω από την εκκλησία και με την εντυπωσιακή και θορυβώδη παρουσία τους κυριαρχούν σ' όλο το χωριό την ημέρα των Θεοφανίων και τις δύο επόμενες (6-8 Ιανουαρίου). Η αμφίεση των Μπαμπούγερων αποτελείται από άσπρη περισκελίδα, γυναικείο μαύρο επενδύτη αμανίκωτο, φλοκωτό στην εσωτερική μεριά, άσπρο πουκάμισο και πέντε μεγάλα κουδούνια που ζώνονται στη μέση. Η κεφαλή καλύπτεται με προσωπίδα από μάλλινο λευκό ύφασμα του αργαλειού. Στο μέτωπο ράβεται ένα στρογγυλό καθρεπτάκι, ενώ με ρούχα σχηματίζουν μεγάλη καμπούρα στη ράχη του μεταμφιεσμένου.
Αποκορύφωμα και λήξη του γιορτασμού αποτελεί η σατιρική αναπαράσταση γάμου στις 8 Ιανουαρίου, με συμμετοχή στη χαρά και το γλέντι όλου του χωριού και των πολλών επισκεπτών, που τη μέρα αυτή συρρέουν στην Καλή Βρύση όχι μόνο από την περιοχή της Δράμας αλλά και από μακρινά μέρη. Η αναπαράσταση μιμείται το τοπικό εθιμικό τυπικό, με κάποιους νεωτερισμούς ή ευρηματικές προσαρμογές στην πραγματικότητα. Εντυπωσιακό στοιχείο αποτελεί η ξαφνική αρπαγή της νύφης από τα Μπαμπούγερα η οποία όμως αμέσως απελευθερώνεται. Παρότι το στοιχείο αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως υστερογενές, αποτελεί παραδοσιακό μοτίβο. Την τρίτη μέρα, 8 Ιανουαρίου της Αγίας Δομνίκης, τιμούσαν τη μαμή, της οποίας η παρουσία ήταν τόσο πολύτιμη στην παραδοσιακή κοινότητα και κοινωνία.
Μπαμπούγερα ντύνονται και παιδιά, στοιχείο της συνέχισης του εθίμου το οποίο στην Καλή Βρύση βιώνεται ως έκφραση ψυχικής ανάγκης και λειτουργεί ως συνειδητό χρέος στην προγονική κληρονομιά. Τα αναβιωμένα εθιμικά δρώμενα συνοδεύουν τα παραδοσιακά όργανα της περιοχής, η γκάιντα (είδος ασκού, μουσικού οργάνου γνωστού και στην αρχαιότητα), η λύρα και ο νταχαρές ή νταϊρές (ντέφι). Εκτός από αυτά όμως, ως μέσα μουσικής έκφρασης χρησιμοποιούνται και αντικείμενα της καθημερινής ζωής (κουδούνια και σήμαντρα). Το ανθρώπινο δε σώμα ως ηχοποιητικό μέσο με τα πόδια που χτυπούν στο έδαφος καθώς και ο τρόπος που κινείται φανερώνουν το πρωταρχικό στοιχείο της μουσικής, το ρυθμό.
Πολιτιστικός Σύλλογος Καλής Βρύσης
Ο Σύλλογός μας ιδρύθηκε το 1983, με σκοπό την διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς (η οποία είναι πάρα πολύ μεγάλη) την συνέχιση της και εμπλουτισμού της με ότι καινούρια στοιχεία έρχονται στο φως.
Λειτουργούν στον Σύλλογο 4 χορευτικά τμήματα, στα οποία διδάσκονται οι παραδοσιακοί χοροί του χωριού και όλοι οι Ελληνικοί χοροί. Επίσης λειτουργεί μουσικό τμήμα για την εκμάθηση των παραδοσιακών μουσικών οργάνων (Γκάιντα και Νταχαρές), όπου συμμετέχουν πολλά μικρά παιδιά του χωριού, όπως επίσης και εκμάθηση των τραγουδιών του τόπου μας.
Διοργανώνουμε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με την συμμετοχή και συνεργασία άλλων συλλόγων και φορέων του χωριού και του νομού μας. Συμμετέχουμε σε εκδηλώσεις σε όλοι την Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η κορυφαία εκδήλωση είναι το τριήμερο των Θεοφανίων, 6-7 και 8 Ιανουαρίου κατά το οποίο λαμβάνει χώρα το δρώμενο "ΜΠΑΜΠΟΥΓΕΡΑ" το οποίο είναι γνωστό όχι μόνον στο πανελλήνιο αλλά και παγκόσμια. Είναι ένα δρώμενο το οποίο σχετίζετε με την Διονυσιακή λατρεία. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα και μετά την ανασκαφή του Ιερού του Διονύσου το 1993 ένα χιλιόμετρο έξω από το χωριό και μέσα στους απέραντους αμπελώνες που δεσπόζουν στον χώρο της μικρής τούμπας. - See more at: http://www.destanea.com/touristiki-provoli-

Η συστηματική ανασκαφή των Σιταγρών πραγματοποιήθηκε έπειτα από συνεργασία της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής με το Πανεπιστήμιο του Los Angeles στα 1967 - 70. Ανακαλύφθηκε η συνεχής κατοίκηση της τούμπας από τη Μέση και Νεότερη Νεολιθική Εποχή μέχρι και την Πρώιμη Χαλκοκρατία που χρονολογικά ξεκινά από τα μέσα της 6ης μέχρι τα τέλη της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από τη θέση εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας

Το Νεολιθικό σπίτι
Με την αρχή της Νεολιθικής Εποχής κτίζονται και οι πρώτες μόνιμες κατοικίες. Τα υλικά είναι ξύλο και πηλός. Με χονδρά κλαδιά κατασκευάζεται ο σκελετός του κτίσματος και έπειτα πλέκονταν πλέγμα από λεπτά κλαδιά, τα οποία επικαλύπτονταν με στρώσεις πηλού.
Στο εσωτερικό του νεολιθικού σπιτιού η ζωή οργανώνεται γύρω από την εστία, όπου καίει η φωτιά και παρασκευάζεται η τροφή. Ιδιαίτερα συχνή είναι η παρουσία στο εσωτερικό του σπιτιού, μικρού φούρνου με καμαρωτή οροφή και έδρανα από πηλό δίπλα του.
Το περίσσευμα του κάθε νοικοκυριού αποθηκεύονταν σε μεγάλα πιθόσχημα αγγεία, σε πιθάρια από άψητο πηλό ή σε αποθηκευτικούς λάκκους. Από το νεολιθικό οικισμό των Σιταγρών προέρχεται το μεγάλο πιθάρι με την εγχάρακτη διακόσμηση, έργο υψηλής για την εποχή του αγγειοπλαστικής και πυροτεχνολογίας.
Ένα μεγάλο μέρος της οικοσκευής του νεολιθικού σπιτιού που ήταν κατασκευασμένο από οργανικά υλικά ( ξύλο, καλάμια, μαλλί, λινάρι, δέρμα ) έχει οριστικά χαθεί.
Οι ανασκαφές, ωστόσο, αποκαλύπτουν στο εσωτερικό των σπιτιών και στις αυλές τους, αντικείμενα της καθημερινής ζωής, κατασκευασμένα από πηλό, λίθο και οστά, όπως αγγεία, εργαλεία, κοσμήματα, ειδώλια. Οι πήλινες αγνύθες (βαρίδια ) αργαλειών και τα σφονδύλια μαρτυρούν την ενασχόληση των ενοίκων με την υφαντική.

 Ταξίδι στο παρελθόν
Στα πλαίσια του έργου "Popularization and Preservation of the Cultural and Historical Heritage in the Crossborder Region Gotse Delchev-Prosotsani" ο Δήμος Προσοτσάνης και ο Δήμος Gotse Delchev συνεργάστηκαν για την ιδρυση και λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου Προσοτσάνης.
Ως γνωστό η Προσοτσάνη αγαπάει και στηρίζει τον πολιτισμό και την παράδοση. Άλλωστε η δυναμική και ενεργή παρουσία τόσων πολλών πολιτιστικών συλλόγων αποδεικνύει την ιδιαίτερη σχέση που έχει ο τόπος αυτός και οι κάτοικοι του με τα ήθη, τα έθιμα και τα λαϊκά δρώμενα, που αναδεικνύουν την εικόνα ενός τόπου και την πολιτιστική του κληρονομιά.
Το Λαογραφικό Μουσείο ως ανοικτή πολιτισμική διαδικασία μέσα από τις συλλογές του βοηθά αφενός τον επισκέπτη στην κατανόηση και τη βίωση του τοπικού πολιτισμού και αφετέρου στην εκπαίδευση και την επιμόρφωση του. Το Μουσείο, μέσα από τη γνώση της κοινωνίας του χθες, επιδιώκει την κατανόηση του σήμερα.